Vòng chung kết EURO 2024: Nhớ những 'Người Hà Lan bay', đợi 'Nhà vua mới'

Sau 36 năm, giải vô địch châu Âu (EURO) mới trở lại nước Đức. Rất nhiều người kì vọng đây sẽ lại là một giải đấu chứa đựng yếu tố bất ngờ, với những chứng tích lịch sử, như Hà Lan đã thể hiện vào năm 1988.

Rinat Dasayev được đánh giá là một trong những thủ môn xuất sắc nhất trong lịch sử bóng đá Liên Xô/Nga. Ông chỉ xếp sau Lev Yashin, người được đánh giá là "huyền thoại của các huyền thoại". Vào năm 1988, Dasayev được hiệp hội cầu thủ nhà nghề thế giới bầu chọn là "Thủ thành hay nhất thế giới".

Người Đức nhớ kiệt tác Van Basten

Nhưng dù xuất sắc đến mấy, Dasayev cũng không thể giúp được Liên Xô (cũ) ngăn Hà Lan vô địch EURO 1988. Thậm chí, thủ môn 31 tuổi khi đó còn phải làm nền cho siêu phẩm của Marco Van Basten trong trận chung kết khi đó.

Phút 54, khi tỷ số đang là 1-0 (Gullit mở tỷ số), Arnold Muhren thực hiện một đường chuyền chéo sân xuống cánh phải. Đó là một chuyền không tốt cho Van Basten, khi góc dứt điểm đã hẹp và trước mắt số 12 của Hà Lan đã có Vasyl Rats, trung vệ của Liên Xô. Thông thường, Van Basten sẽ phải nhả về tuyến hai, hoặc chuyền bóng vào giữa vòng cấm. Nhưng không, ông bất ngờ tung ra cú volley bằng chân phải. Trái bóng vút đi theo một quỹ đạo không tưởng, vượt qua tầm với của Dasayev trước khi chui thẳng vào lưới trước sự sững sờ của tất cả.

Đó là một kiệt tác bóng đá và được thực hiện bởi một khoảnh khắc ngẫu hứng chỉ có trong tưởng tượng. HLV Rinus Michels của Hà Lan ôm đầu không tin nổi những gì vừa diễn ra. Dasayev loạng choạng như gã say rượu. Còn các cầu thủ Liên Xô chỉ biết bất lực đứng nhìn.

Sau này, chính Van Basten thừa nhận ông không tin đã ghi một bàn thắng hoàn mỹ như thế: "Khi bóng từ chân Muhren tới, tôi đã nghĩ trước mặt mình là cả hàng phòng ngự, chọn đối đầu với mấy gã này hay là mạo hiểm sút luôn nhỉ. Sút dễ hơn hẳn. Tôi thực sự còn không hiểu những gì mình vừa làm. Anh có thể thấy phản ứng của tôi đấy. Tôi vừa chạy vừa tự hỏi 'điều gì đang diễn ra vậy trời?".

Kiệt tác nghệ thuật đó đã đã khép lại kỳ EURO 1988 hoàn hảo với Van Basten. Ông là "Vua phá lưới" với 5 bàn thắng trong khi Hà Lan vô địch EURO lần đầu tiên trong lịch sử với thế hệ vàng của những người "Hà Lan bay" Ruud Gullit, Rijkaard và Koeman. Nhiều người Đức (khi đó là Tây Đức) thừa nhận đã cảm thấy may mắn khi được chứng kiến siêu phẩm của Van Basten, dù đội nhà bị loại ở bán kết.

Sau rất nhiều nỗ lực, Liên đoàn bóng đá Đức đã đưa EURO 2024 về đất nước mình. Và người Đức, một lần nữa kì vọng EURO 2024 sẽ lại xuất hiện những chứng tích lịch sử mới.

Sau Italy, ai sẽ là "Vua châu Âu" mới?

EURO 2020 diễn ra vào năm 2021 (do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19). Trong một năm đầy rẫy những biến cố, một Italy không có ngôi sao lớn đáng kể nào lại bất ngờ đăng quang đầy ngoạn mục. Đội quân của HLV Roberto Mancini toàn thắng vòng bảng, vượt qua Bồ Đào Nha, Bỉ và Tây Ban Nha trước khi đánh bại Anh ở loạt đấu súng trong trận chung kết nghẹt thở tại London. Chức vô địch của Italy khi đó được đánh giá là một kì tích bởi đã 2 kì World Cup liên tiếp, người Ý không vượt qua vòng loại. (nếu tính cả World Cup 2022 là 3). Trước VCK EURO 2020, Azzurri cũng khủng hoảng nhân sự khi không có nổi một ngôi sao tầm cỡ thế giới trong đội hình.

Dù là ĐKVĐ, nhưng Italy cũng phải rất chật vật mới giành vé dự VCK EURO 2024. Trận hòa vất vả trước Ukraine ở loạt trận cuối cùng của vòng loại giúp họ giành vé tới Đức. Bởi vậy, Italy không được đánh giá cao ở giải đấu này. Thậm chí, việc rơi vào một bảng đấu khó với Tây Ban Nha, Croatia và Albania khiến đội bóng áo Thiên thanh được nhận định là sẽ khó qua vòng bảng. Vậy đội tuyển nào sẽ là "Vua mới" của châu Âu?

Bồ Đào Nha kết thúc vòng loại với thành tích toàn thắng. Đội bóng thuộc bán đảo xứ Iberia vẫn còn đó một Ronaldo đầy khát khao dù đã sang tuổi 39. Bên cạnh đó Pepe, Joao Cancelo, Bruno Fernandes, Bernardo Silva cùng với những cầu thủ trẻ đang lên như Diogo Costa, Antonio Silva, Goncalo Inacio, Joao Neves, Vitinha, Goncalo Ramos, Joao Felix hay Rafael Leao sẽ mang tới chiều sâu, chất lượng cho người Bồ.

Nhưng Bồ Đào Nha chỉ xếp thứ 5 trong danh sách những ứng cử viên vô địch. ĐT Anh với một dàn sao trẻ và giàu nhiệt huyết được đánh giá cao nhất. Sau thất bại cay đắng trước Italy ở chung kết EURO 2020, người Anh có thừa quyết tâm để đảo chiều bánh xe lịch sử. Tương tự là trường hợp của Pháp. Thất bại trước Bồ Đào Nha trong trận chung kết năm 2016 vẫn là một nỗi đau. Mới nhất, Pháp cũng gục ngã trước Argentina ở chung kết World Cup 2022. Thày trò HLV Didier Deschamps chắc chắn sẽ không muốn những ngày buồn kéo dài sang cả kì EURO này.

Chủ nhà Đức xếp thứ 3 trong danh sách ứng cử viên vô địch EURO 2024. Họ không có phong độ cao trong những trận giao hữu. Họ cũng không có được những ngôi sao tầm cỡ thế giới như những thế hệ trước. Nhưng với lòng tự tôn của một trong hai đội vô địch nhiều nhất (cùng với Tây Ban Nha - 3 lần) cũng như lợi thế của sân nhà, Đức không muốn giải đấu này chỉ mang về những nỗi thất vọng.

EURO 2024 có chỗ cho những "ngựa ô"?

EURO vẫn có đất diễn cho những "ngựa ô". Năm 1992, Đan Mạch được dự EURO do Nam Tư bỏ giải vì chiến tranh. Kết quả là "những chú lính chì" đã viết nên câu chuyện cổ tích khi vô địch ngoạn mục. Năm 2004, Hy Lạp viết nên một câu chuyện thần thoại khác khi đánh bại chủ nhà Bồ Đào Nha ở chung kết (1-0).

Mới nhất, ở EURO 2020, Thụy Sĩ đã tạo ra một bất ngờ thú vị. Đội tuyển đến từ "xứ sở" đồng hồ tuy chỉ lọt tới tứ kết nhưng việc tạo ra một cuộc chiến căng như dây đàn với Tây Ban Nha cũng khiến cho Thụy Sĩ được ca ngợi, nhất là với chiến tích loại Pháp ở ngay vòng 1/8. Với tất cả những gì đã có, người hâm mộ có quyền tin vào những đội bóng có thể tạo ra bất ngờ tại EURO 2024 này. Hungary, Áo, Albania và Thổ Nhĩ Kỳ đã tạo nên những chiến tích cực ấn tượng tại vòng loại. Scotland, Séc, Đan Mạch, Thụy Sỹ  cũng đã sẵn sàng. Họ chính là những cái tên được kì vọng sẽ có thể sắm vai "ngựa ô" ở giải đấu trên đất Đức.

Trần Giáp