Kế hoạch phục hồi kinh tế của EU bị các quốc gia tiết kiệm chi tiêu chặn lại

(Thethaovanhoa.vn) - Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, trong ngày đầu tiên của Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU), kế hoạch vực dậy nền kinh tế của EU sau đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 đã vấp phải lập trường kiên quyết của các quốc gia tiết kiệm chi tiêu như Hà Lan và Áo. 

COVID-19 có thể đưa kinh tế toàn cầu vào cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất kể từ cuộc Đại suy thoái

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ngày 14/4 cảnh báo kinh tế toàn cầu có thể phải trải qua cuộc khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất kể tử cuộc Đại suy thoái hồi những năm 1930, trong bối cảnh nhiều nước trên thế giới phải vật lộn để chống đại dịch COVID-19.

Sau hơn 7 giờ thảo luận tại hội nghị ngày 17/7, được coi là "mang tính xây dựng", các lãnh đạo đã gặp nhau trong bữa tối nơi các cuộc thảo luận trở nên căng thẳng, vì lập trường được coi là quá cứng nhắc của Hà Lan trong việc kiểm soát các quỹ sẽ được phân bổ. 

Trọng tâm của các cuộc thảo luận là kế hoạch phục hồi kinh tế hậu COVID-19 trị giá 750 tỷ euro (tương đương 857 tỷ USD), được tạo ra nhờ một khoản vay chung, lấy cảm hứng từ một đề xuất của Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Kế hoạch này được dựa trên 250 tỷ euro đi vay, cùng các khoản tài trợ lên tới 500 tỷ euro, sẽ không phải do các quốc gia thụ hưởng hoàn trả.

• Dịch COVID-19 có thể khiến kinh tế toàn cầu thiệt hại 1.000 tỷ USD trong năm nay

Bốn quốc gia  theo chủ trương “thắt lưng, buộc bụng" gồm Hà Lan, Áo, Đan Mạch, Thụy Điển và sau đó thêm cả Phần Lan, đã quyết liệt bảo lưu về đề xuất này, vốn được coi là có lợi nhất cho Italy và Tây Ban Nha, hai quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất của đại dịch, nhưng luôn bị đánh giá là những nước có kỷ luật ngân sách lỏng lẻo nhất.

Theo một nguồn tin ngoại giao, Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte yêu cầu các kế hoạch cải cách của mỗi quốc gia phải được toàn bộ 27 nước thành viên thông qua, chứ không phải chỉ là đa số. Nói cách khác, ông Rutte muốn có quyền phủ quyết, một yêu cầu mà ông là người duy nhất đưa ra.   

Một nhà ngoại giao không nêu tên nói những gì Hà Lan đang yêu cầu là không thể về mặt pháp lý và  "khó nuốt" về mặt chính trị.  

Trong nỗ lực hòa giải các lập trường, Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Charles Michel đã đề xuất cơ chế cho phép một quốc gia có ý kiến bảo lưu về kế hoạch cải cách của quốc gia khác có thể khởi động một cuộc tranh luận giữa 27 nước. Nhưng ý tưởng này bị nhiều người tham dự hội nghị phản đối.   

Thủ tướng Áo Sebastian Kurz  nhấn mạnh đất nước của ông rõ ràng muốn từ chối đề xuất hiện tại. Ông nhấn mạnh tất nhiên Áo muốn thể hiện sự đoàn kết, nhưng quốc gia này cũng phải quan tâm tới lợi ích của người nộp thuế.   

Theo lịch trình, Hội nghị thượng đỉnh EU sẽ được tiếp tục vào 11h sáng 18/7. Các cuộc thảo luận ngày 18/7 có thể kéo dài và khó khăn để đạt được sự nhất trí giữa các quốc gia thành viên. Hội nghị thượng đỉnh thậm chí cũng có thể được kéo dài đến 19/7 trong trường hợp cần thiết. 

Đây là lần đầu tiên sau 5 tháng, các nguyên thủ quốc gia và người đứng đầu chính phủ các nước EU đã gặp nhau trực tiếp ở Brussels (Bỉ).

Kim Chung/TTXVN