Nhật Bản đang xem xét điều chỉnh chương trình thực tập sinh nước ngoài

Nhật Bản đang xem xét kế hoạch chấm dứt chương trình thực tập sinh dành cho người nước ngoài hiện nay và thay vào đó là một hệ thống mới nhằm giải quyết các vấn đề gây tranh cãi liên quan quyền con người.

Hội đồng gồm 15 thành viên, là các học giả và người đứng đầu chính quyền thành phố, đã được Chính phủ Nhật Bản giao nhiệm vụ xem xét kế hoạch này. Trong dự thảo công bố ngày 10/4, hệ thống mới ra đời nhằm mục đích "bảo đảm" và "phát triển nguồn nhân lực", không giống như chương trình hiện tại chỉ chú trọng phát triển nguồn nhân lực để đảm bảo lực lượng lao động. 

Dự thảo cũng kêu gọi tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều chuyển lao động trong cùng loại hình kinh doanh. Ở thời điểm hiện tại, các thực tập sinh nước ngoài không được phép thay đổi nơi làm việc.

Hội đồng cũng xem xét kế hoạch giúp thực tập sinh nước ngoài chuyển đổi suôn sẻ sang chương trình "công nhân lành nghề được chỉ định" bằng cách sắp xếp các loại công việc và cho phép họ định hình sự nghiệp lâu dài tại Nhật Bản. Chương trình Lao động kỹ năng đặc định được thành lập vào năm 2019 để giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động trong các ngành cụ thể, như lĩnh vực xây dựng và điều dưỡng. Để tham gia chương trình, người nước ngoài phải có các kỹ năng nghề nghiệp cần thiết cũng như trình độ tiếng Nhật tiêu chuẩn.

Hội đồng trên đặt mục tiêu hoàn thiện dự thảo mùa Thu năm nay. Việc ra mắt hệ thống mới dành cho các thực tập sinh quốc tế được kỳ vọng mở ra bước ngoặt mới trong việc tiếp nhận nguồn nhân lực nước ngoài ở một quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng già hóa dân số và thiếu lao động trầm trọng.

Năm 1993, Nhật Bản ra mắt Chương trình thực tập sinh dành cho người nước ngoài vào nhằm chuyển giao kiến thức và kỹ năng của Nhật Bản cho thực tập sinh từ các nước đang phát triển, chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp và sản xuất. Các thực tập sinh được phép làm việc tới 5 năm. Tuy nhiên, chương trình này bị chỉ trích là chỉ đơn thuần tạo điều kiện cho công ty nhập khẩu lao động giá rẻ. Ngoài ra, cũng có nhiều cáo buộc về việc các doanh nghiệp lạm dụng thể chất của thực tập sinh và khấu trừ tiền lương. Những thông tin về việc các thực tập sinh đang mang thai bị buộc phải tiếp tục làm việc để giữ vị trí và các thực tập sinh bỏ trốn để thoát khỏi điều kiện làm việc khắc nghiệt đã khiến dư luận hoài nghi về tính hiệu quả của chương trình này.

Tính đến cuối năm 2022, tại Nhật Bản có khoảng 325.000 thực tập sinh kỹ năng là người nước ngoài.