Mỗi tuần một chuyện: Triết lý là phù phiếm phải không, Van Gaal?

(Thethaovanhoa.vn) - Hơn chục năm trước, khi Jose Mourinho và một thế hệ HLV mới xuất hiện, triết lý của họ đã tạo nên những thay đổi rất lớn về chiến thuật ở Premier League. Nhưng trong một mùa giải biến động kinh ngạc, triết lý bóng đá dường như cũng chuyển mình đáng kể.

• HLV Van Gaal: ‘Man United đã chơi mạo hiểm để giành chiến thắng’
• Van Gaal sẽ đau đầu với kì chuyển nhượng mùa Đông của Man United
• Cầu thủ Man United mong Diego Simeone thay thế Van Gaal

1. Đêm thứ Bảy, Liverpool xuất phát với đội hình 4-4-2; Watford và Leicester cũng xuất phát với đội hình 4-4-2. Trừ Liverpool, Watford và Leicester vẫn quen chơi 4-4-2 từ đầu mùa tới giờ. Và các đội nhỏ khác cũng vậy, họ luôn chọn 4-4-2 như một sơ đồ vô cùng ưa thích. Song đó không phải là sự trở lại với thứ 4-4-2 cổ điển, của cái thời Man Utd có bộ đôi Cole-Yorke. Nó là thứ 4-4-2 của thời hiện đại. Không phải đội bóng sẽ có hai trung phong mà thực tế cả hai cầu thủ chơi cao nhất trên hàng công có thể chẳng ai là trung phong thực thụ cả. Nó đề cao sự linh hoạt, tính kiểm soát tuyến giữa và khả năng tận dụng cơ hội phản công khi gặp một đối thủ khó chơi.

Sự thay đổi ấy đã khiến các đội lớn khó khăn hơn rất nhiều khi các đội nhỏ tập trung quân số để phòng ngự rất chủ động ngay từ giữa sân, và chớp mọi cơ hội phản kích một cách hiệu quả nhất. Các đội nhỏ thực hiện đúng cái cách mà Mourinho vẫn đề cao từ trước tới nay. Đó là nhường cho đối phương quyền kiểm soát bóng, với quan niệm nếu kiểm soát bóng nhiều hơn nhưng không tìm được cách vào khung thành, chắc chắn sẽ có lúc phải mắc sai lầm. Và nếu tận dụng tốt sai lầm của đối phương, cơ hội sẽ phát sinh mà nhiều khi, trong một trận đấu bế tắc, một cơ hội phát sinh cũng đủ quyết định kết quả cuối cùng.

2. Man United được cho là đã khác kể từ trận gặp Chelsea. Nhưng thực tế cái khác chỉ là sự thay đổi về tinh thần thi đấu chứ còn về phương án trên sân thì mọi thứ cũng vẫn chẳng có nhiều tiến triển. Họ vẫn giữ nguyên quan điểm của Van Gaal là cố gắng kiểm soát bóng thật tốt mà thực tế không đạt được tới cảnh giới sẽ làm gì hơn thế sau khi đã thống trị quyền kiểm soát bóng.

Tinh thần thi đấu của Man United đã khác

Nhiều người chê bai họ bằng nhận định họ chỉ chuyền ngang và chuyền về nhưng thực tế đó mới chỉ là những phê phán dành cho hiện tượng bên ngoài. Vấn đề của Man United là họ không có cách triển khai tấn công thực sự thuyết phục khi đã kiểm soát bóng rất tốt. Và một trong những nguyên nhân cơ bản chính là cách họ chọn lựa cho đường chuyền cuối cùng. Van Gaal không cho các cầu thủ chuyền bóng vào chỗ trống, tức là các đường chuyền đón hướng di chuyển của đồng đội mà thay vào đó là các đường chuyền chính xác vào vị trí đồng đội đang đứng. Những đường chuyền kiểu đó không thể tạo ra đột biến, nhất là khi đối thủ phòng ngự tốt với quân số vượt trội và sẵn sàng áp sát đúng lúc các cầu thủ Man United vừa nhận được bóng.

3. Hai bàn thắng của Man United vào lưới Swansea đều khá bất ngờ ở cách họ triển khai tấn công. Pha bóng đầu tiên, cú tạt bóng đến đúng cái đầu của Martial, là thứ chẳng đối thủ nào của họ hình dung. Ai cũng nghĩ Martial sẽ chỉ nhận bóng rồi đột phá chứ không phải người đón những cú chuyền, tạt bóng mạo hiểm nhưng có khả năng tạo đột biến. Pha bóng thứ hai, cũng không ai ngờ Man United chơi ngẫu hứng thế. Cú đột phá xuống sát biên của Martial rồi trả bóng về đúng tầm di chuyển để Rooney giật gót là điều chưa từng tồn tại ở Man United kể từ kỷ nguyên Van Gaal bắt đầu. Nhưng chính cái thứ không ai ngờ ấy mới tạo ra bàn thắng. Mà bàn thắng thì Man United khát từ lâu rồi.

Cuối cùng, vấn đề của Man United cũng chưa bao giờ được giải quyết cả. Kiểm soát bóng để làm gì khi không tạo ra được cơ hội? Lúc ấy, bóng chỉ còn là thứ phù phiếm không hơn không kém. Bởi vì bóng đá vĩnh viễn vẫn là cuộc chơi săn tìm bàn thắng, điều quyết định kết quả cuối cùng.

Hà Quang Minh
Thể thao & Văn hóa