Tàu ngầm tàng hình có thể 'bóp chết' hải quân mạnh nhất

(Thethaovanhoa.vn) - Những chiếc tàu ngầm hiện đại đang ngày càng tĩnh lặng hơn, tàng hình tốt hơn trước rađa âm và được vũ trang tốt hơn. Thực tế này cũng có nghĩa mối đe dọa từ tàu ngầm dành cho các lực lượng hải quân, kể cả nước mạnh nhất là Mỹ, đã lớn hơn bao giờ hết.

Sự cân bằng về chiến thuật giữa tàu nổi và tàu ngầm có một tác động mang tầm chiến lược.

Sát thủ diệt tàu

Tàu ngầm không sinh ra để phô diễn sức mạnh. Thứ vũ khí này được thiết kế không phải để gây hư hại cho các con tàu, mà đánh chìm luôn mục tiêu, nhanh chóng, êm thấm, gọn gàng và có thể là gây thiệt hại sinh mạng tối đa.

Tàu ngầm là cách thức đáng tin cậy để thay đổi quỹ đạo của bất kỳ cuộc xung đột vũ trang nào, theo hướng bạo lực hơn. Cách thức răn đe tốt nhất để ngăn một vụ tấn công bằng tàu ngầm là thể hiện sức mạnh phòng vệ tốt. Tuy nhiên giống như việc không nhiều thủy thủ muốn bàn về nguy cơ bị tàu ngầm "hỏi thăm sức khỏe", ít người dám khẳng định lưới phòng thủ tàu ngầm luôn đảm bảo khả năng ngăn chặn.

Tàu ngầm Gotland của Thụy Điển trong cuộc thử nghiệm với hải quân Mỹ

Việc này diễn ra do các tàu ngầm tấn công hiện đại đang ngày càng trở nên khó phát hiện. Các tàu ngầm hiện đại giờ đã được trang bị hệ thống động cơ đẩy dùng khí độc lập (AIP) tĩnh lặng hơn nhiều động cơ truyền thống. Các động cơ này còn triệt tiêu các nhược điểm của tàu ngầm tấn công thế hệ trước, thường có tốc độ yếu và khả năng lặn không kéo dài lâu, khi chuyển qua dùng động cơ điện để trở nên tĩnh lặng hơn.

Sức mạnh của tàu ngầm dùng động cơ AIP đã thể hiện rõ thời gian gần đây, khi tàu ngầm Gotland của Thụy Điển thử nghiệm chiến đấu cùng nhiều tàu của Hải quân Mỹ ngoài San Diego trong giai đoạn 2005 - 2007.

Kết quả là các con tàu nổi của Hải quân Mỹ thường bị Gotland chụp ảnh toàn bộ, thông qua việc sử dụng cột kính tiềm vọng của tàu. Gotland quá tĩnh lặng, tới mức nó thường tiến tới gần các tàu của Hải quân Mỹ mà không bị phát hiện và khoảng cách hoàn toàn đủ gần để nó phóng ngư lôi.

Tĩnh lặng hơn, chết chóc hơn

Tàu ngầm AIP hiện là ưu tiên mua sắm hàng đầu của các nước có ngân sách quốc phòng lớn như Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản. Nga hiện đang gặp chút khó khăn với các tàu ngầm lớp Lada, nhưng vẫn kiên trì phát triển con tàu này và đã có ý định bán tàu cho Trung Quốc. Thụy Điển, nơi xưởng đóng tàu Kockums giúp phát triển công nghệ AIP cho các tàu ngầm lớp Soryu tải trọng 4.100 tấn của Nhật Bản, lại vướng mắc trong việc khởi động chương trình sản xuất tàu ngầm A26.

Về cơ bản có thể thấy AIP, công nghệ sử dụng oxy hóa lỏng và nhiên liệu để tạo năng lượng ở dưới nước, sẽ còn ở lại trong cuộc chơi rất dài. Các bộ pin lithium-ion đời mới sẽ càng tăng thêm năng lực hoạt động dưới nước của tàu ngầm.

Kockums gần đây còn quảng bá việc giúp tàu ngầm tàng hình tốt hơn với công nghệ mang tên Ghost. Giống công nghệ tàng hình trên máy bay, công nghệ này liên quan tới việc thay đổi hình dáng thân tàu ngầm, phủ các vật liệu như cao su lên vỏ tàu và qua đó biến nó trở nên khó phát hiện bằng rađa âm (sonar).

Các cải tiến khác đã giúp tàu ngầm tấn công trở nên chết chóc hơn và khó truy đuổi hơn. Ví dụ các cột kính tiềm vọng giờ được gắn rất nhiều camera độ phân giải cao nên nó chỉ cần nhô lên mặt nước trong thời gian rất ngắn là đủ để những người trong tàu ngầm có cái nhìn rõ ràng về chuyện diễn ra trên mặt biển. Công ty Wass thuộc tập đoàn quốc phòng Finmeccanica của Italy và công ty Atlas Electronik thì đang chào bán các ngư lôi chạy điện hoàn toàn hết sức hiện đại, được trang bị nhiều chế độ dẫn đường, từ dùng sợi quang học cho tới ngư lôi tự dò theo chuyển động của tàu... cùng các ngòi nổ hiện đại đảm bảo luôn luôn hoạt động hoàn hảo mỗi khi khai hỏa.

Đe dọa cả những hải quân mạnh nhất

Trong khi đó chiến tranh chống tàu ngầm (ASW) không dậm chân tại chỗ, nhưng đã thể hiện dấu hiệu lộn xộn. Sau khi chiến tranh Lạnh kết thúc và Liên Xô không còn tìm kiếm việc sản xuất ra các loại tàu ngầm tĩnh lặng hơn, Mỹ cũng hủy bỏ việc nâng cấp các máy bay săn ngầm P-3, cũng như phương tiện thay thế chúng. Các máy bay săn ngầm S-3 Viking hoạt động trên tàu sân bay cũng lâm vào cảnh tương tự.

Ngày hôm nay, máy bay săn ngầm nếu phải tham chiến sẽ sử dụng công nghệ khá cũ. Nó sẽ thả các phao gắn thiết bị lắng nghe âm thanh thụ động xuống biển, chờ để thu lấy âm thanh do tàu ngầm đối phương phát ra, việc giờ đã trở nên bất khả với tàu ngầm AIP. Người Mỹ đang thử nghiệm các loại cảm biến mới có khả năng tìm kiếm tàu ngầm chủ động hơn. Tuy nhiên kết quả thu được vẫn rất hạn chế.

Tương tự, công nghệ phát hiện kính tiềm vọng tàu ngầm bằng rađa đã được thử nghiệm từ những năm 1990, nhưng tiến triển rất chậm chạp. Cần biết rằng thách thức của việc tìm ra kính tiềm vọng tàu ngầm là vô cùng lớn bởi trong thực tiễn, diện tích phản xạ ra đa của một chiếc kính tiềm vọng tàu ngầm chỉ lớn ngang một vỏ lon Coca Cola trôi trên biển.

Dựa vào thực tế này, chiến tranh trên mặt biển đang tiến tới thế tiến thoái lưỡng nan mang tầm chiến lược. Các tàu nổi ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nhiều nhiệm vụ quân sự hiện đại, nhưng khả năng sử dụng tàu nổi sẽ bị hạn chế rất nhiều nếu nó đi vào vùng có tàu ngầm tấn công hoạt động. Và khi ngày càng nhiều tàu ngầm AIP đi vào hoạt động, việc phớt lờ vấn đề này sẽ khiến hải quân của ngay cả một quốc gia mạnh nhất cũng sẽ phải trả giá đắt.

Tường Linh (Theo Daily Beast)
Thể thao & Văn hóa