Rạng ngọc Côn Sơn: “Nghèo” khán giả nhưng “giàu” chất lượng

21/12/2008 08:39 GMT+7 | Văn hoá

(TT&VH) -Tối ngày 19/12, Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang đã tái diễn vở cải lương lịch sử nổi tiếng Rạng ngọc Côn Sơn (RNCS) (tác giả: Xuân Phong). Khán giả chỉ khoảng nửa rạp, kém xa so với những chương trình đại nhạc hội thường diễn ra ở đây. Điều này hoàn toàn nằm trong dự kiến của những người tổ chức vì tuồng chính sử sẽ kén khán giả đặc biệt trong thời đại hiện nay. Tuy nhiên không vì thế mà vở diễn kém chất lượng…

NSƯT Minh Vương trong vai Nguyễn Trãi

Vẻ đẹp “tâm thượng quang khuê tảo”

Sức hút của RNCS không đến từ những sự kiện dồn dập, tình tiết hấp dẫn hay vũ đạo đẹp, trang phục bắt mắt của nghệ sĩ mà ở chiều sâu nội tâm và vẻ đẹp toát ra từ tính cách các nhân vật. RNCS là cuộc đấu tranh không khoan nhượng giữa lẽ phải mà quan Phục hầu Nguyễn Trãi là người đại diện với bè cánh Thần phi Nguyễn Thị Anh vì tư lợi gây chuyện nhiễu nhương. Vở diễn phát triển trên nền những cuộc độc thoại nội tâm hay đối thoại trong tâm tưởng của các nhân vật: Nguyễn Trãi - Nguyễn Thị Anh, Nguyễn Trãi - Thị Lộ. Trọn vở tuồng, Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị Anh chưa một lần giáp mặt nhưng cuộc đối đầu trong tâm tưởng của họ thể hiện trọn vẹn tư tưởng chủ đề tác phẩm: đấu tranh với cái xấu xa, với các thế lực đen tối lộng hành. Chi tiết Nguyễn Trãi cố gắng viết cho xong Quốc sách lưu hậu thế dù biết mình sắp đi vào cõi chết làm bật nên một nhân cách sáng tựa sao khuê.

Giàu ngôn ngữ tự sự nhưng vở diễn không giáo lý nặng nề mà vẫn có những khoảng lặng để cảm xúc, tình cảm lãng mạn của con người thăng hoa. Đó là lớp tự tình giữa Nguyễn Trãi và người vợ ông yêu quý Nguyễn Thị Lộ.

* Một vở diễn đáng nghe

NSƯT Cẩm Tiên lần đầu vào vai Thị Lộ tuy đôi chỗ chưa được nhuần nhuyễn trong nét diễn nhưng giọng ca thanh, khỏe của chị đã hòa điệu rất ăn ý với chất giọng sang sảng, cao vút của NSƯT Minh Vương trong vai Nguyễn Trãi. Đoạn Thị Lộ bị hạ ngục, tác giả lại sử dụng thủ pháp đối thoại trong tư tưởng và những câu vọng cổ dài trĩu nặng ưu tư, chất chứa tình cảm của Nguyễn Trãi - Thị Lộ đã làm mọi người cảm động.

“Chúng tôi cũng muốn duy trì vở diễn phục vụ lâu dài cho khán giả nhưng gặp nhiều khó khăn quá, tạm thời chỉ diễn một suất. Còn có tái diễn nữa hay không thì còn phải đợi hồi âm từ khán giả và nhiều điều kiện khác nữa…” (NSƯT Minh Vương)

Nguyễn Trãi đúng là vai diễn để đời của NSƯT Minh Vương, anh đã thể hiện rất có hồn một Nguyễn Trái khí khái, thanh cao, ngạo nghễ và quyết liệt với các thế lực hại dân hại nhưng cũng rất dịu dàng và nặng tình cùng Thị Lộ. Chưa bao giờ Minh Vương phải ca nhiều như thế trong một vở diễn và anh vẫn tỏ ra xứng đáng với danh hiệu Khôi nguyên vọng cổ hơn 40 năm về trước. Bỏ qua một vài sự cố kỹ thuật (micro bị yếu, bị tuột, tiếng nhắc tuồng hơi lớn), sự lọng cọng trong lời thoại, gượng gạo trong nét diễn của hai “chuông vàng” Lê Văn Gàn, Võ Thành Phê do bị “khớp” khi lần đầu diễn một vở tuồng dài hơi trên sân khấu lớn với toàn những nghệ sĩ tên tuổi thì đây là một vở cải lương đáng nghe và đáng xem đặc biệt với những khán giả yêu mến câu vọng cổ, ưa thích cải lương phong cách xưa tập trung chủ yếu cho lời ca.

Lần trở lại này có thể không được khán giả đón nhận như xưa nhưng RNCS vẫn là một vở cải lương lịch sử có sức sống. Những vấn đề tác giả đặt ra trong vở diễn dù tận thời Lê nhưng vẫn không cũ chút nào. Tiếc là RNCS chỉ trở lại một suất duy nhất vào ngày 19/12..

Ninh Lộc