Đọc sách: Ám ảnh với ‘Yersin: Dịch hạch & Thổ tả’

Yersin: Dịch hạch & Thổ tả do Đặng Thế Linh dịch, Đoàn Cầm Thi - Hồ Thanh Vân hiệu đính (NXB Trẻ, quý 4/2013).Ngay việc chọn tựa đề đã cho thấy một sự kết hợp mới lạ, mở ra hướng đi mới: dịch hạch & thổ tả cùng hiện diện như hai nhân vật chính trong một tiểu thuyết - xưa nay hiếm; song hành đó là tư liệu cuộc đời đã thành huyền thoại của bác sĩ Alexandre Yersin (1863 - 1943), người dành trọn cuộc đời cho Đà Lạt - nơi chính ông phát hiện ra.

Chúng ta đã biết, Yersin là người đầu tiên tìm ra trực khuẩn dịch hạch năm 1894 tại Hong Kong; có nhiều đóng góp quan trọng trong việc phòng và chữa bệnh thổ tả tại Việt Nam. Tất nhiên ông còn đi đầu trong việc mở ra nhiều việc lớn lao khác tại Việt Nam như trồng cây cao su, trồng cây chữa bệnh sốt rét, khởi xướng việc mở đường xuyên Tây Nguyên sang Campuchia và Lào…

Đây là tiểu thuyết khá đặc biệt của Patrick Deville, nếu xét về thể loại, vì nó được viết với thủ pháp phi hư cấu, nói nôm na là không bịa đặt, thế nhưng đọc vẫn khá hấp dẫn. Nó cuốn hút vì việc điều tra của tác giả khá cặn kẽ, khoa học, đồng thời là cách sắp xếp tình tiết, câu chuyện bất ngờ. Nó mang chất trinh thám, hình sự, nhưng không phải theo kiểu vụ án cướp, giết, hiếp, mà kín đáo, ám ảnh và chính xác về mặt lập luận.

Nhà phê bình văn học Đoàn Cầm Thi thì nhận định: “Để kể về cuộc đời khổ hạnh của Yersin, Patrick Deville đã chọn một bút pháp chính xác, lịch lãm, nhưng đậm đặc chất thơ. Và cuốn tiểu thuyết không bao giờ thiếu chất hài, ngay cả ở những đoạn cần trang nghiêm nhất”.

Cũng xin nhắc lại, Patrick Deville vừa tham gia chương trình giao lưu với độc giả về tiểu thuyết này vào các ngày 11/12 tại Đà Lạt, 12/12 tại Hà Nội, và 14/12 tại TP.HCM. Sự kiện này mang nhiều ý nghĩa lớn về ngoại giao, nhưng lại sát sườn với 150 năm ngày sinh và 70 năm ngày mất bác sĩ A. Yersin; kỷ niệm 120 năm TP Ðà Lạt. Cho nên đây cũng là dịp thú vị, tăng chất xúc tác để đọc tiểu thuyết phi hư cấu này.

 VĂN BẢY
Thể thao & Văn hóa