Họa sĩ Trần Minh Tâm: Từ thị trường đến đẳng cấp

20/09/2012 13:32 GMT+7 | Văn hoá


(TT&VH) - Như TT&VH đã đưa tin, triển lãm Hình thức đang diễn ra tại phòng tranh Cactus (17/12 Nguyễn Huy Tưởng, Bình Thạnh, TP.HCM), giới thiệu 12 tác phẩm theo phong cách hoàn toàn mới của Trần Minh Tâm. Là một họa sĩ năng nổ và “đa đoan”trong các chọn lựa của mình, những tác phẩm trong Hình thức là hành trình tìm lại sự tối giản sau hơn 10 năm mô tả ngoại giới đầy sắc màu và khá phức tạp.

1. Trần Minh Tâm từng rất thành công với việc kết nối thị trường, đơn cử như triển lãm cá nhân đầu tiên Ateleir Gustave tại Paris năm 2007, anh đã bán phần lớn tác phẩm của mình. Hai triển lãm cá nhân kế tiếp trong năm 2008 là The Untouched Lives Of Vietnam tại New York và Paris cũng vậy, người mua tranh đã rất hào hứng. Khá giỏi về hình họa, vững vàng về biểu hình, cách vẽ chân dung của Trần Minh Tâm trong loạt nhật ký phụ nữ Tây Bắc hay trực diện tâm trạng đàn ông đã thu hút được thị giác người xem, nó như một “hương vị” lạ đến từ Việt Nam.

Họa sĩ Trần Minh Tâm

Chính vì vậy, khi nói Trần Minh Tâm vẽ theo thị trường là nói theo nghĩa khác với loại tranh trang trí theo kiểu thường thấy ở các phố tranh, nó “sạch sẽ”, cao tay nghề và cá tính hơn. Một khác biệt nữa, là trong hơn 10 năm qua, họa sĩ này cũng đã kinh qua nhiều trường phái, kỹ thuật, với nhiều thể nghiệm từ chủ đề đến hình thức. Nên những thành công về thị trường như vừa nêu chỉ là một lát cắt ngắn của quá trình dài tìm kiếm, chứ thực sự, còn nhiều chủ đề mà anh ôm ấp, như tranh tính dục chẳng hạn, vẫn là câu chuyện riêng tư, chưa bao giờ công bố.

2. So sánh trong nghệ thuật là việc làm nguy hiểm, nhưng nếu mạnh dạn để nói thì đến triển lãm Hình thức, câu chuyện và cách kể của Trần Minh Tâm đã đẳng cấp hơn. Trong các loạt tranh trước, chi li phân tích thì vẫn thấy sự ảnh hưởng đây đó, vài bức còn giống đôi chỗ về bố cục, cách tạo hình của người khác. Đến Hình thức thì mọi thứ thoát xác.

Chỉ bằng hai thành tố, bao ni-lông bọng nước và sợi dây len màu bó buộc, câu chuyện mà tác giả kể vừa ẩn dụ vừa trực diện, nó đầy chất mỉa mai về thời đại, nơi có thể dư thừa dưỡng chất cho thân thế, nhưng thiếu sự riêng biệt, sáng sủa trong tinh thần.

Triển lãm Hình thức của Trần Minh Tâm là câu chuyện kiệm lời. Nó tối giản về bố cục, màu sắc và chi tiết, với sắc xám trên nền đen trắng chủ đạo. Cái mà tác giả muốn người xem nhận thấy đầu tiên và duy nhất chính là diện mạo trơ trọi đó. Nó thuần hình thức, nơi tác giả muốn tước bỏ hoàn toàn cái quyền diễn dịch của mình.

Lật giở những câu chuyện phía sau của hình thức, nhà phê bình mỹ thuật Nguyễn Quân cho rằng: “Trong các bao gói kỹ, trói chặt sẵn sàng cho một thương vụ kia có thể đang phập phồng chính cơ thể ta, trí tuệ ta, tình cảm của ta... bất kể giàu hay nghèo. Chẳng phải những thứ thiêng liêng ấy nay cũng chỉ còn là các món hàng? Và con người bị đồ vật hóa khá toàn diện”.

Dành không gian trưng bày trong một tháng, rõ ràng phòng tranh Cactus muốn thể hiện sự trân trọng cho Hình thức của Trần Minh Tâm.

Văn Bảy

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm