Câu tục ngữ này còn có một dạng đầy đủ là “Tậu ruộng giữa đồng, lấy chồng giữa làng”. Với hai vế rõ ràng, câu tục ngữ cũng rất tường minh về ngữ nghĩa.

• Chữ và nghĩa: Nhìn miệng cho nhai…

“Nhìn miệng cho nhai, nhìn vai cho gánh”. Đây là một câu tục ngữ 8 âm tiết, được chia thành 2 vế. Đọc lên, ta thấy mỗi vế tục ngữ thể hiện một phán đoán, có thể khái quát thành cấu trúc “nhìn A cho B”.

• Chữ và nghĩa: 'Sáng tai họ, điếc tai cày'

Thỉnh thoảng chúng ta thường hay nghe người ta nói tới thành ngữ “sáng tai họ, điếc tai cày” với hàm ý chỉ ai đó lười nhác, chểnh mảng trong công việc chính, nhưng lại rất hăng hái trong chuyện chơi bời hay những việc không đâu. Những người như vậy ngày xưa đã có và bây giờ vẫn còn không ít.

• Chữ và nghĩa: 'Nó bảo sao không đến'?

“Nó bảo sao không đến?”, hoặc “Không bảo sao nó đến?”, hoặc “Không bảo nó đến sao”… Đây là những câu nói bình thường trong tiếng Việt. Nhưng sẽ là không bình thường nếu nhìn từ góc độ từ điển học, ta xem xét một vấn đề: Từ một số yếu tố cho trước, ta sẽ có bao nhiêu các kết hợp ngôn từ?

• Chữ và nghĩa: Mặt nạc đóm dày

Mấy ngày vừa qua, dư luận (trong đó có báo chí, truyền thông) có ý kiến khá sôi nổi về phát biểu của Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung khi ông đưa ra quyết định: “Tất cả các bia mộ liệt sĩ còn ghi là “vô danh” đều phải khắc lại tên mới là “Liệt sĩ chưa xác định được thông tin”(tuoitre.vn).

• Chữ và nghĩa: 'Ngày kĩa' và 'ngày kịa'

Câu tục ngữ có dạng đầy đủ là “Tháng Bảy mưa gãy cành trám, tháng Tám nắng rám trái bưởi”. Tháng Bảy đã đến và tháng Tám sắp đến. Nhưng đây là câu tục ngữ nói về tháng Bảy và tháng Tám âm lịch. Thực tế thì dương lịch và âm lịch cũng không chênh nhau là mấy (thường hơn kém nhau chừng 1 tháng).

• Chữ và nghĩa: Trai lành chửa vội, trai thối trời mưa

Đây là một kinh nghiệm nhìn trời đoán thời tiết rất quen thuộc của dân gian ta. Với nhà nông, chuyện như vậy là rất bình thường.

• Chữ và nghĩa: Shipper và… hơn thế nữa

Báo Tuổi trẻ (ngày 16/6/2022) có rút một cái tít trên trang 1, nhan đề “Shipper tắt app, chuyển nghề”. Sau đó, cộng đồng các facebooker đã diễn ra một tranh luận khá sôi động về việc “nên hay không nên sử dụng hai từ tiếng Anh (shipper, app) ở đây?”.

• Chữ và nghĩa: Mặt nạc đóm dày

“Phân gio (tro) chẳng bằng cấy mò tháng Sáu”. Đây là câu tục ngữ nói về công việc trồng lúa của nhà nông.

• Chữ và nghĩa: Năm ăn năm thua!