'Sự mất ngủ của lửa' cháy bùng sau 23 năm

16/11/2015 06:34 GMT+7 | Đọc - Xem

(Thethaovanhoa.vn) - 23 năm kể từ ngày xuất bản, tập thơ Sự mất ngủ của lửa của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã trở lại đầy cảm xúc. Đây được xem là bản song tấu giữa thơ và hội họa.

Năm 1993, một năm sau khi Sự mất ngủ của lửa được NXB Lao động ấn hành, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã nhận được giải thưởng cao quý từ Hội Nhà văn Việt Nam. Nhưng đằng sau vinh quang ấy, Sự mất ngủ của lửa cũng gặp không ít sóng gió.

Có lẽ chính vì thế mà ngay phần mở đầu của Sự mất ngủ của lửa tái bản, Quang Thiều đã chia sẻ những suy nghĩ đầy đau đớn: “Sau khi Sự mất ngủ của lửa được trao giải, một cơn bão với các bài phê phán cay nghiệt và những lời bàn tán đầy nhạo báng đã đổ xuống đầu tôi”.


Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều tại buổi ra mắt tác phẩm hôm 15/11

Dẫu vậy, dù có những “sóng gió cuộc đời”, Nguyễn Quang Thiều và Sự mất ngủ của lửa vẫn âm ỉ cháy và để rồi sau 23 năm kể từ ngày xuất bản, tập thơ đã có một sự trở lại đầy ngoạn mục, còn với Quang Thiều như chia sẻ của chính ông: “tôi không hề đổi thay con đường tôi đã đi”.

Trong không gian ấm cúng của một quán cà phê giữa lòng Hà Nội tấp nập, Quang Thiều và Sự mất ngủ của lửa đã thực sự trở lại đầy cảm xúc. Vẫn những bài thơ ấy, vẫn với giọng thơ ấy, nhưng Sự mất ngủ của lửa lần này như đã nói là một cuộc lột xác khó tin, đầy mộng mị.

Không chỉ còn là những trang thơ đơn độc, Sự mất ngủ của lửa trong lần tái bản này rất dễ nhận thấy những sự khác biệt. Bên cạnh một văn bản bằng ngôn từ, còn có một văn bản thứ hai được thể hiện bằng ngôn ngữ hội họa. “Văn bản thứ hai làm cho Sự mất ngủ của lửa thêm một không gian mới, một nhịp điệu mới và một suy tưởng mới” - nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cho hay.

Trong Sự mất ngủ của lửa, Nguyễn Quang Thiều có một nỗi ám ảnh mang tên làng Chùa - quê hương tác giả. Từ “mẫu gốc” làng Chùa ấy phái sinh nhiều “cổ mẫu” như dòng sông, những người phụ nữ (bà, mẹ, người đàn bà gánh nước sông…). Đó chính là căn nguyên để tạo ra một thế giới hình ảnh đa phân, biến ảo trong thơ Nguyễn Quang Thiều.

Nói trong lần ra mắt tái bản, nhà thơ Quang Khải, người “đỡ đầu” của Sự mất ngủ của lửa nhận định rằng tập thơ đáng được trân trọng nhờ những đột phá trong ngôn từ. Trong khi đó, nhà phê bình văn học Chu Văn Sơn đã chỉ ra 3 điểm nổi bật từ Sự mất ngủ của lửa.

“Lúc đầu tôi khá dửng dưng với Quang Thiều, nhưng đến Sự mất ngủ của lửa thì đây là sự lên tiếng của một giá trị mới” - nhà phê bình văn học Chu Văn Sơnnói. “Tôi cho rằng Quang Thiều đã làm được nhiều điều. Đầu tiên đó là việc nói về sự kỳ bí của nỗi buồn phận người nơi làng quê Việt, kế đến là việc linh thiêng hóa cái đẹp trong đời thường. Tập thơ cũng đã vận dụng khá thành công thơ truyền thống (ngâm và nói) vào trong thi pháp”.

Mỹ Hạnh
Thể thao & Văn hóa

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm