SOS bản quyền nhạc Trịnh!

(TT&VH) - Theo cảm nhận của nhạc sĩ Phó Đức Phương, bản quyền nhạc Trịnh một năm có thể lên tới hàng tỉ đồng, đạt mức thu bản quyền tác giả âm nhạc cao nhất Việt Nam hiện nay. Trong khi đó, đến giờ, gia đình cố nhạc sĩ vẫn chủ yếu trông chờ vào ý thức của người sử dụng và tiếp tục “kêu cứu” tới các cơ quan chức năng.

Trước dịp kỷ niệm 10 năm nhạc sĩ họ Trịnh trở về cát bụi, bà Trịnh Vĩnh Trinh - người được gia đình ủy quyền quản lý bản quyền tác phẩm âm nhạc của Trịnh Công Sơn - đã ký vào đơn kiến nghị gửi tới Bộ VH, TT&DL về việc giúp đỡ ngăn chặn tình trạng một số chương trình biểu diễn nghệ thuật ở Hà Nội sử dụng tác phẩm của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn mà không thông báo.

Giá 1,5 triệu đồng/vé, vẫn không trả tiền bản quyền?

Ca sĩ Hồng Nhung trong một đêm nhạc Ru tình. Ảnh có tính chất minh họa

Theo bà Trinh, vào dịp kỷ niệm ngày mất Trịnh Công Sơn, nhiều chương trình nhạc Trịnh diễn ra tại HN, song ngoài chương trình do chính gia đình tham gia tổ chức, mới chỉ có duy nhất nhà sản xuất Ru tình nghiêm túc thực hiện trách nhiệm về bản quyền tác phẩm. Đây cũng là chương trình duy nhất được gia đình cố nhạc sĩ đồng ý cho tổ chức từ 10 năm nay.

Trong khi đó, theo khảo sát của PV TT&VH, trên các đường phố Hà Nội, băng - rôn quảng cáo cho một số đêm nhạc kỷ niệm 10 năm ngày mất nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã xuất hiện. Được biết, mức vé cao nhất của chương trình này lên tới 1,5 triệu đồng...

Đây không phải lần đầu tiên, vấn đề bản quyền nhạc Trịnh được đề cập tới. Còn nhớ, năm 2008 đã xảy ra một cuộc tranh luận về mức giá 300.000 đồng/1 lần hát ca khúc của Trịnh Công Sơn. Tất nhiên, cuộc tranh luận đã đến hồi kết, vì mục đích của gia đình cố nhạc sĩ không phải là tận thu tiền tác quyền mà chỉ muốn được tôn trọng. Số tiền bản quyền thu được cũng nhằm thành lập Quỹ Trịnh Công Sơn và thực hiện di nguyện của nhạc sĩ lúc sinh thời.

Trong khi đó, theo nhận định của nhạc sĩ Phó Đức Phương - Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc VN - nếu được thực thi nghiêm túc và bài bản, số tiền tác quyền nhạc Trịnh sẽ lên tới hàng tỉ đồng mỗi năm.

“Là nhạc sĩ sáng tác, tôi cảm nhận được điều đó chứ. Một nhạc sĩ “ăn khách” hiện nay, có mức thu tác quyền là hàng trăm triệu đồng. Theo tổng kết của trung tâm, năm qua, 3 nhạc sĩ nhận số tiền hơn 200 triệu đồng, hơn 30 nhạc sĩ nhận hơn 100 triệu đồng... Với sự việc về bản quyền nhạc Trịnh, tôi không áy náy gì vì đã rất chu đáo và hết lòng. Tôi từng gửi “huyết tâm thư” tới gia đình và vào tận Sài Gòn gặp gỡ Trịnh Vĩnh Trinh, nhưng họ vẫn không hiểu những phân tích của tôi. Tôi biết, gia đình cố nhạc sĩ không chấp nhận chuyện “cào bằng” tiền tác quyền. Vì thực tế, hiện tại, có bài thu 300.000 đồng, có bài chỉ có giá 5.000 - 7.000 đồng. Nhưng nếu chúng tôi phải đặt đơn giá cho từng tác giả thì... chết mất. Thật đau lòng, đến giờ, tác quyền nhạc Trịnh vẫn bị vi phạm tràn lan” - nhạc sĩ Phó Đức Phương chia sẻ.

Gia đình hoàn toàn có thể khởi kiện

Ông Phạm Đình Thắng - Cục phó Cục Nghệ thuật Biểu diễn, một trong hai đơn vị được đề gửi trong đơn “kêu cứu” của gia đình cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn - cho biết, hiện tại, Cục vẫn chưa nhận được đơn kiến nghị nói trên, nên chưa thể trả lời chính thức.

Tuy nhiên, theo phân tích của ông Phạm Đình Thắng, việc cấp phép biểu diễn nghệ thuật (thuộc thẩm quyền quản lý của Cục Nghệ thuật Biểu diễn - PV) và giao dịch bản quyền (thuộc thẩm quyền quản lý của Cục Bản quyền tác giả - PV) là hai lĩnh vực hoàn toàn khác nhau. Ông Thắng nhấn mạnh thêm, bản quyền là giao dịch dân sự, được quy định bằng Luật Sở hữu Trí tuệ, theo đó khi dùng tác phẩm phải trả tiền tác quyền. Nếu tổ chức/cá nhân vi phạm luật, gia đình cố nhạc sĩ hoàn toàn có thể khởi kiện ra tòa.

Có lẽ, đúng như lời ông Phạm Đình Thắng, chỉ con đường tới tòa mới khiến những lùm xum xung quanh tác quyền của một nhạc sĩ lớn đi đến hồi kết?