Thú đi săn ve sầu thoát xác

19/05/2012 10:17 GMT+7 | Thế giới

(TT&VH) - Còn nhớ những năm 90, đám trẻ Hà Nội cứ chiều chiều là xách vỏ lon sữa bò đi dọc theo các con phố, lụi cụi dưới các gốc cây để câu ve. Chiều muộn ăn cơm xong, lại vội vàng cầm đèn pin đến đúng những chỗ đó để bắt ve lột xác.

Hà Nội phát triển nhanh, phố xá kín bưng khiến bọn trẻ chẳng còn cơ hội biết đến cái trò vặt vãnh mùa Hè trước kia nữa. Đường phố hết đào rồi lại lấp nên ve cũng chẳng còn đất sống. Những tưởng rằng mọi thứ đã mất đi...

Trò chơi thuở nhỏ

Văn Miếu ngày trước gần như chẳng có tường bao quanh, lũ trẻ chúng tôi chỉ nhún một cái là vào trong quậy tưng bừng. Nào thì xuống hồ vuông tắm, câu cá, nào thì vặt muỗm, bắn chim. Sáng là vậy, còn chiều thì cứ vác theo một vỏ lon sữa bò chạy vào đây, lần theo từng gốc cây xem có cái lỗ ve nào không là lấy ngay một xương lá cây bất kỳ chọc xuống để câu ve.

Cái giống ve cũng kỳ lạ. Đã đục lỗ rồi là cứ nằm lưng lưng ngay lỗ chờ đêm xuống là chui lên lột xác. Cứ thứ gì chui xuống tổ là chúng cố đẩy lên cho kỳ được. Vậy nên câu ve rất dễ, cứ cắm 1 cành cây xuống, lỗ nào còn ve là chắc chắn nó sẽ đẩy lên. Chỉ chờ có vậy, chúng tôi lấy một cành cây chẹn thẳng bên dưới rồi bậy lên là tóm được. Cả chiều đi bắt sơ sơ cũng được cả chục con, chỉ việc đem về cho chúng bám vào mà chờ đêm đến lột xác.

Trẻ em đi lấy xác ve để bán

Nhưng buổi tối mới thực sự thú vị. Văn Miếu khi đó chỉ là một trong nhiều điểm đến của đám trẻ chuyên đi bắt ve. Vườn hoa Canh Nông (nay là khu vực tượng đài Lê Nin), Vườn hồng gần Lăng Bác (nay là khu vực tượng đài Tổ quốc ghi công), dọc các con đường quanh thành cổ... đều có rất nhiều cây xà cừ, chỗ ở yêu thích của ve. Riêng khu vực Vườn hồng lại rất đặc biệt, toàn ve kim sinh sống. Loài này lột xác rất nhanh và cũng rất khó bắt vì lột xác xong chúng nhanh chóng bay lên cây. Chính vì vậy, muốn bắt được ve kim, chúng tôi thường phải ra từ rất sớm để đợi chúng rẽ đất chui lên là tóm.

Ve kim có đặc điểm hình dáng và “chất giọng” khác biệt hẳn với ve sầu. Trong khi ve sầu to, màu nâu sẫm, tiếng kêu “è... è... è” thì ve kim có hình dáng bên ngoài nhỏ chỉ bằng 1/2 ve sầu, tức là bằng khoảng đầu ngón tay trỏ. Nó có màu đỏ sẫm, cộng với đôi mắt có phần tinh quái khiến ai cũng tò mò. Đặc biệt giọng của nó thanh và cao một cách khó tả. Nếu đến khu vực chúng sinh sống vào đúng buổi trưa, chỉ nghe chúng kêu không thôi cũng đã thấy chói cả tai. Nhưng cái chính sự khác lạ đó lại khiến đám trẻ chúng tôi tò mò và luôn tự hào mỗi khi bắt được một tên.

Lũ trẻ, thằng này đi bắt gọi theo thằng kia, rồi cả lũ học cách bắt của nhau thành ra có kinh nghiệm. Cho đến khi lớn, ai nấy bận lo công việc, bận lo gia đình... rồi cũng quên mất phải dạy cho đám trẻ những trò chơi tưởng như rất vụn vặt đó.

Cảnh lột xác tuyệt đẹp của ve sầu trong đêm

Bắt ve sầu để chơi và để… nhậu

Mùa hè về, ve lại râm ran. Gần đây, người ta hay bắt gặp tại các công viên, những con phố có cây cổ thụ xuất hiện những ánh đèn pin lấp loáng mỗi tối. Họ đi bắt ve.

Tại vườn Bách thảo, anh Hồng Quân, một người dân sống ở khu vực Ngọc Hà hồ hởi khoe con ve đang lột xác trên tay: “Con tôi rất thích có một chú ve để nghe nó kêu. Phải nói thật là tôi chưa đi bắt ve bao giờ nên nhiều lúc không phân biệt được con nào là đực, con nào là cái”.

Đúng như lời anh nói, khi anh đưa cho chúng tôi xem con ve bắt được thì hóa ra là ve cái, không thể kêu được. Ông bố trẻ cười xòa và tỏ vẻ quyết tâm sẽ lùng bằng được con ve nào có 2 thanh âm dưới bụng để về cho cậu quý tử chơi.

Trái ngược với những người dân thành phố vốn ít biết về ve thì lại có rất nhiều người nhập cư quan tâm đến loại côn trùng này. Lý do bởi ve sầu mới lột xác là món ăn khoái khẩu của họ. Anh Đức Cường, một thợ xây hiện đang làm tại khu vực Cầu Giấy cho biết, từ khi ve xuất hiện ở Hà Nội, anh và 1 - 2 người bạn thường đi vòng quanh khu vực công viên Nghĩa Tân để bắt ve non vừa lột xác. Anh cho biết, đây là món nhậu cực ngon nhưng với điều kiện là ve phải vừa lột xác, chưa khô người (ve sữa). Để có được món ve sữa này, người bắt thường đợi ve vừa chui ra khỏi vỏ và lập tức... bóp chết.

Ngoài chuyện đi bắt ve sống, ở Hà Nội cũng có những nhóm trẻ chuyên đi bắt ve “chết” để bán cho các hiệu thuốc đông y. Theo đó, xác ve cũng là một vị thuốc chuyên chữa các bệnh như phát tán phong nhiệt, giải biểu nhiệt, giải kinh, tuyên phế, phong chẩn... Chính vì vậy các tiệm thuốc đông y thường thuê đám trẻ đi thu nhặt xác ve để làm thuốc.

Ve sầu có giai đoạn là ấu trùng có thể sống dưới đất trên dưới 10 năm. Trong thời gian này, chúng sẽ sống nhờ vào hút nguồn dinh dưỡng có từ rễ cây.

Khi trưởng thành, chúng khoét lỗ rời mặt đất và tìm đến các thân cây sần sùi để bám và bắt đầu quá trình lột xác. Quá trình này có thể mất từ 30 phút cho đến 1 tiếng đồng hồ. Khi chui ra khỏi lớp vỏ ấu trùng, chúng cũng cần phải mất khoảng 30 phút nữa để hong khô bộ cánh.

Cả giai đoạn từ lúc rời mặt đất đến lúc hong khô cánh xong, chúng không thể tự vệ nên rất dễ bị bắt bởi các loài như ếch, cóc, những loài đi ăn đêm... trong đó có cả con người. Nếu qua được quá trình này, chúng nhanh chóng bay lên cây và hút nhựa cây để sống (chủ yếu là cây xà cừ và một số loài cây có nhựa).

Cao Mạnh Tuấn

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm