Kỳ lạ truyền thống ân xá cho gà tây của Tổng thống Mỹ

(Thethaovanhoa.vn) - Tổng thống Mỹ Barack Obama vừa chủ trì buổi lễ ân xá cho gà tây thứ 6 của ông tại Nhà Trắng trong ngày 26/11. Truyền thống thường niên diễn ra mỗi mùa lễ Tạ ơn này sẽ chứng kiến việc tha mạng cho 2 con gà tây, nhưng sẽ chỉ có 1 con tham gia sự kiện ân xá.

Năm nay 2 con gà tây nhân vật chính được đặt tên Mac và Cheese. Cheese là con gà đã xuất hiện trước ống kính của các phóng viên.

Một nghi lễ kỳ quặc

“Tôi có mặt ở đây để thông báo về điều mà mình biết chắc sẽ trở thành quyết định điều hành được bàn tán nhiều nhất trong tháng" - Tổng thống Obama nói khi 2 con gái Sasha và Malia đứng bên ông - "Ngày hôm nay, sử dụng quyền hạn được cho phép, giống các tổng thống thuộc đảng Dân chủ và Cộng hòa trước đây, tôi tha mạng cho 2 con gà tây là Mac và Cheese, khỏi một số phận kinh khủng nhưng cũng rất ngon lành" - ông Obama pha trò, nói thêm - "Nếu bạn là một con gà tây... cơ hội thoát khỏi (việc trở thành) bữa tối của bạn là rất thấp. Vì thế những anh chàng này là các trường hợp hiếm hoi... Chúng sẽ sống nốt phần đời còn lại tại một điền sản ở Virginia".

Truyền thống tha mạng cho gà tây tại Nhà Trắng nhân lễ Tạ ơn không phải điều mới mẻ. Việc này đã diễn ra đều đặn mỗi năm trong vòng 25 năm qua. Tuy nhiên truyền thống đã bắt đầu ra sao là điều người ta vẫn phải bàn luận.

Tổng thống Obama (rìa phải) làm lễ ân xá cho con gà tây Cheese

Khi làm lễ xá tội gà tây vào năm 1997, Tổng thống Bill Clinton nói rằng Tổng thống Harry Truman là người đầu tiên khởi xướng việc này. Thực tế thì Truman chưa từng tha mạng cho con gà tây nào cả. Theo Thư viện Truman, đôi khi ông còn có ý nói với các phóng viên rằng những con gà tây ông nhận được đều "chạy thẳng vào bàn ăn tối của gia đình".

Truman chỉ là Tổng thống Mỹ đầu tiên được Liên đoàn gà tây quốc gia (NTF) tặng gà tây vào năm 1947. Abraham Lincoln mới là Tổng thống Mỹ đầu tiên tha mạng cho gà tây, song đây là con gà gia đình ông định giết để ăn nhân dịp Giáng sinh thay vì lễ Tạ ơn. Lincoln không giết con gà bởi con trai ông là Jack đã mê nó quá.

Đi tìm người khởi tạo truyền thống

John F. Kennedy mới là Tổng thống Mỹ đầu tiên thực sự có hành động ân xá cho một con gà tây nhân lễ Tạ ơn. Sự kiện diễn ra vào năm 1963 và con gà tây khi đó được buộc một mảnh giấy ở cổ, ghi dòng chữ "Chúc ngon miệng, ngài Tổng thống". Thay vì ăn con gà, Kennedy đã gửi nó trở lại nông trại. Tuy nhiên có thể Kennedy đã không làm thế vì lòng nhân đạo. Hãng tin PBS cho biết sau khi nhìn qua con gà tây, Kennedy đã nói: "Chúng ta sẽ để nó lớn thêm một chút".

Richard Nixon cũng được NTF tặng gà tây, song ông chuyển chúng tới một vườn thú gần Nhà Trắng. Việc biến ân xá gà tây trở thành truyền thống chính thức dường như là công lao của Ronald Reagan.

Kennedy (thứ 3 từ trái sang) đã trả lại con gà tây về nông trại, dù cổ nó có đeo dòng chữ chúc ông ngon miệng

Năm 1987, Reagan được NTF tặng con gà tây có tên Charlie. Ông là người đầu tiên sử dụng từ "ân xá" liên quan tới gà tây trong năm đó. Nhưng ông chỉ làm vậy để tránh các câu hỏi khó của cánh phóng viên về việc liệu ông có ân xá cho bất kỳ ai liên quan tới bê bối Iran - Contra tai tiếng hay không. Lúc nghe câu hỏi này, Reagan đã pha trò rằng ông sẽ ân xá cho con gà tây mà người ta tặng mình. Đây là lần đầu tiên người ta ghi vào sổ sách chính thức việc một Tổng thống Mỹ xá tội cho gà tây.

Khi Phó Tổng thống của Reagan là George H.W. Bush lên làm Tổng thống vào năm 1989, ông đã biến lễ ân xá gà tây thành sự kiện chính thức. “Hãy để tôi đảm bảo với các bạn và chú gà tây đẹp mã này một điều, rằng nó sẽ không kết thúc cuộc sống trên bàn ăn của ai cả" - Bush nói - "Không phải con gà này. Nó đã được sự ân xá của tổng tống ngay lúc này. Hãy để nó được sống những ngày còn lại tại một nông trại của trẻ em nằm cách đây không xa".

Không tránh khỏi tranh cãi

Nông trại nằm ở Virginia mà con gà tây được gửi tới, nghiệt ngã thay lại có tên Công viên chảo rán. Nông trại trở thành nơi đón nhận và nuôi dưỡng các con gà tây của Tổng thống Mỹ trong 15 năm sau thời điểm nó được ân xá. Kết thúc quãng thời gian này, chúng sẽ có 5 năm sống ở các công viên giải trí chủ đề Disney Land hoặc Disney World, trước khi trở về Di sản Mount Vernon của Tổng thống George Washington ở Virginia.

Truyền thống đã được các tổng thống sau ông Bush vui vẻ đón nhận. Năm 2000, một con gà tây thậm chí đã đeo phù hiệu của Nhà Trắng khi dự lễ ân xá. Tổng thống George W. Bush (Bush con) còn thực hiện một cuộc bỏ phiếu trên trang web của Nhà Trắng để người dân được lựa chọn việc tha mạng cho con gà tây nào.

Hoạt động bỏ phiếu qua mạng giờ trở thành phương thức phổ biến để các tổng thống Mỹ lựa chọn gà tây được ân xá. Nhà Trắng dưới thời ông Obama đã sử dụng mạng xã hội Facebook, Twitter, Instagram để người dùng được tự do lựa chọn con gà tây mà họ muốn tha mạng.

Tuy nhiên sự kiện này không tránh khỏi tranh cãi. Các nhóm bảo vệ quyền động vật phản đối nó, cho rằng những con gà tây không phải động vật hoang dã mà chỉ là gà công nghiệp nên khá yếu ớt và không sống lâu sau khi được ân xá. Quả thực, con gà tây được ân xá hồi năm ngoái đã "ngỏm củ tỏi" trong tháng 7 năm nay.

Tường Linh (Theo PBS)
Thể thao & Văn hóa