“Vua cá sấu” Cao Văn Tuấn truy tầm bí kíp Mạc Trà

(TT&VH) - Mười năm qua, tên tuổi doanh nhân Cao Văn Tuấn (Hải Phòng) đã bốn phương nức tiếng. Anh là người đầu tiên đưa cá sấu từ miền Nam ra Bắc gây nuôi, nghiên cứu và phát triển thành công, được gọi là “Vua cá sấu” trong sự trìu mến, khâm phục. Anh vừa tiếp tục một hành trình mới: Mạc Trà, với bí quyết từ 500 năm trước.

Kỷ niệm 470 năm ngày mất Mạc Đăng Dung, UBND TP Hải Phòng tổ chức lễ kỷ niệm trong 3 ngày 16-18/9, ở khu tưởng niệm Vương triều Mạc tại quận Dương Kinh. Sáng 17/9, Công ty Mạc Trà do ông Cao Văn Tuấn là chủ tịch HĐQT đã làm lễ báo cáo, ra mắt Mạc Thái Tổ tại chính nơi nhà Mạc từng đóng đô. Phần tiêu điểm là Vũ khúc dâng trà của các thiếu nữ hoa khôi đất Cảng cung tiến Mạc Đăng Dung 5 mâm tháp trà với tất cả đầy đủ sản phẩm của công ty, là lễ vật dâng lên người đã để lại một sự nghiệp bất hủ và đa dạng, trong đó có nghệ thuật pha chế, thưởng trà.

Sự kiện Mạc Trà xuất hiện trước ngày giỗ thứ 470 của Mạc Đăng Dung (22/8/1541) khiến không khí thiêng liêng càng ngưng tụ và lan tỏa.

Từ tình yêu với văn hóa Việt

“Vua cá sấu” Cao Văn Tuấn

“Vua cá sấu” Cao Văn Tuấn là người yêu văn hóa. Anh sở hữu 2 bộ sưu tập đáng giá: Bộ đĩa, bát, thạp, bình cổ từ 2.000 năm trước đến thời Nguyễn cùng các loại đèn dầu, đèn Hoa Kỳ như lưu giữ dấu ấn văn minh người Pháp đưa vào Việt Nam. Tuấn sở hữu bộ sưu tập 300 bức tranh của các danh họa Mỹ thuật Đông Dương và nhiều họa sĩ đương đại nổi tiếng VN. Bằng hai bộ sưu tập này, cùng niềm đam mê văn chương, nghệ thuật, chịu học và đọc không ngừng, Tuấn hào hiệp phóng khoáng quảng giao với nhiều nghệ sĩ, nhà khoa học danh tiếng.

Tại khuôn viên Công ty Cá Sấu VN cũng là nơi Công ty Cổ phần Mạc Trà VN đặt trụ sở, có trên 100 cây sưa do ông chủ mua giống về trồng từ lúc nhỏ. Khu Trung tâm dành tôn vinh thi ca, Thạch Thi Viên hội tụ 108 hòn đá lấy từ khắp VN, khắc những câu thơ tuyệt tác của nhiều tác giả từ cổ chí kim của nền thơ Việt. Thi nhân từ dựng bằng phiến đá đen khổng lồ ngợi ca sự bất tử của các thi sĩ khi họ cống hiến những bài thơ truyền đời qua nhiều thế hệ tâm hồn.

Bao tao nhân mặc khách, giáo sư, chính khách trong và ngoài nước về VN, xuống HP là tìm đến Thạch Thi Viên, thưởng thức kép nghệ thuật ẩm thực và nghệ thuật thi ca - hội hoạ, khiến chốn này thành điểm đến, nơi hội tụ của nhiều nhân vật lẫy lừng.

Không chỉ có thế, anh còn bền bỉ, âm thầm theo đuổi, tìm kiếm những gì đã mất, Mạc Trà là một đỉnh cao mà anh phải lần lại dấu vết thời gian, mở tiếp con đường Trà. Ít ai biết, mỗi lần công tác qua các tỉnh thành khắp VN hay “vượt trùng xa” xuất ngoại, nhiều năm qua Tuấn đã dày công tìm hiểu, nghiên cứu về trà. Đến 2010, khi đã đủ sự am tường về các loại trà và cách thưởng trà, anh chọn phục hưng Mạc Trà, khơi dậy những trầm tích bằng khao khát văn hóa, lịch sử qua loại hình ẩm thực ngàn năm.

Chạm vào “Mạc Trà”

Tại khu di tích Dương Kinh (Hải Phòng) hiện trưng bày thanh long đao của Mạc Thái Tổ (tức Mạc Đăng Dung, vị vua mở đầu của nhà Mạc). Theo lịch sử, cây đao này nặng 32kg khi còn chủ. Tương truyền, trước mỗi lần múa đao, Mạc Đăng Dung lại uống trà.

Nâng thanh long đao vắng chủ hơn 400 năm, giờ đã han gỉ, chỉ còn 25,6kg, “Vua cá sấu” Cao Văn Tuấn như thấy “hiện về” những thế kỷ xếp chồng chất sự kiện. Trà trồng ở vùng núi phía Bắc Cao Bằng, Tuyên Quang, Thái Nguyên, được đưa về sao, ướp và pha theo công thức riêng mà Mạc Đăng Dung đúc rút sau nhiều năm chinh chiến ở các tỉnh sơn cước. Bí quyết tinh chế, cầu kỳ, bổ ích thấm sâu của trà, nâng lên hàng ngự thiện bằng danh Mạc Trà, đã góp phần cho Mạc Đăng Dung có sự dũng mạnh bất ngờ cả khi luống tuổi. Múa long đao 32kg vun vút mà truyền ra cách trồng hái “Mạc đao kỳ trà”, quả là hiếm trong thiên hạ. Búp trà bật xanh lá nhỏ như hình cây đao, hái làm thức uống cho vua, hẳn qua bao công phu.

Vị cố vấn quan trọng của Mạc Trà chính là GS Vũ Khiêu và nhà sử học Dương Trung Quốc. Họ đã về Hải Phòng nhiều lần và uống trà này từ lúc đang nghiên cứu góp ý cho tới lúc ưng, thành phẩm đạt chuẩn vương trà để đưa ra thị trường. Đã có bằng “Giáo viên đã hoàn thành khoá đào tạo phương pháp giảng dạy Elasning dành cho giáo viên khởi nghiệp” do GS-TS Hà Tôn Vinh (Hoa Kỳ) về Hải Phòng giảng dạy (T.Ư Đoàn tổ chức cùng Cổng tri thức Thánh Gióng), Cao Văn Tuấn không chỉ giỏi chỉ đạo, cách thức cho từng khâu sản xuất mà còn khơi gợi nơi mỗi nhân viên niềm say mê, sự trân trọng với Mạc Trà. Anh cho sản xuất gói nhỏ 8g đủ pha 1 ấm trà, tới những hộp trà sang trọng đều được đóng gói đẹp, sự thanh tao, quý phái của Mạc Trà được hướng dẫn chi tiết từ cách pha trên bao bì sản phẩm.

Cao Văn Tuấn tin rằng Mạc Trà đủ tầm vươn ra quốc tế. Nguyễn Dữ, tác giả Truyền kỳ mạn lục, có câu lưu dấu “Cao Tuyên thảo địa linh/Mạc Trà cung đình ẩm”. Câu này được in trên các bao bì, hộp gói Mạc Trà.

Kỳ sau: Mạc Trà và khát vọng chấn hưng văn hóa trà Việt

Vi Thùy Linh