“Cái lưỡi” của con đỉa

(TT&VH) - 1. Cách đây chưa lâu, nhiều địa phương trong cả nước rộ lên tình trạng ồ ạt thu gom đỉa, rồi hăm hở nuôi loài động vật này để bán cho các thương lái nước ngoài. Ngay lúc đó, nhiều chuyên gia đã lên tiếng cảnh báo nhưng chẳng ai nghe. Không phải chờ lâu, hậu quả đã xuất hiện. Các thương lái nước ngoài đột ngột biến mất, nhiều nơi ở các khu dân cư tại TP.HCM, Tây Ninh… tràn ngập đỉa.

Đây là câu chuyện không mới. Nó nhắc người ta nhớ tới chuyện các thương nhân nước ngoài cũng từng thu gom, vét sạch mèo ở khắp các làng quê thập niên 90, cuối cùng dịch chuột bùng phát, đến mức Thủ tướng Chính phủ đã phải ra chỉ thị về những biện pháp cấp bách phòng trừ chuột, bảo vệ mùa màng. Và xa hơn nữa là chuyện những người khách lạ lùng sục mua móng trâu, gỗ sưa, râu ngô, ốc bươu vàng, gốc chè san tuyết hằng trăm năm tuổi…

2. Các cụ ta nói, “dai như đỉa” quả không sai, nạn đỉa cứ im im một thời gian lại rộ lên một hồi, ám ảnh không dứt. Mà đỉa thì sống dai thật, nó ký sinh tạm thời ở các động vật khác, sống nhờ vào máu của các vật chủ. Miệng nó không có lưỡi mà có giác hút máu. Rất khó tiêu diệt nó, ngay cả việc đốt cháy, nếu không cháy hết còn sót lại một vài tế bào, gặp điều kiện thuận lợi cũng có thể phát triển thành một con đỉa bình thường.

Ngay cả việc dùng đỉa làm dược liệu cũng rất nguy hiểm nếu chỉ một chút sơ xảy. Bởi trong quá trình đốt đỉa thành than, tán đỉa để phối chế với nhiều loại thuốc khác không làm chết hết các tế bào, khi người bệnh uống, tế bào còn sót lại sẽ sinh trưởng và lớn lên thành con đỉa ở trong người bệnh. Vậy mà đỉa đang lúc nhúc sinh sôi ở những nơi mà các thương lái ngoại quốc đã xuất hiện và… bỏ đi.

Bao đời nay, đỉa là nỗi kinh tởm của người nông dân vốn phải làm bạn với ruộng đồng ao chuôm. Ai chưa quen với việc đồng áng, lần đầu nhìn thấy đỉa thường rất ám ảnh. Còn tôi cứ nghĩ, bề ngoài con đỉa có vẻ cũng rất gợi hình, khiến người ta liên tưởng đến một thứ khác, nó mềm nhũn, nhây nhớt, không xương na ná như cái lưỡi của một loài bẩn thỉu, trục lợi nào đó. Bằng những lời lẽ ngon ngọt, tinh ranh, chúng (lũ thương lái) đã đánh trúng vào tâm lý nghĩ ngắn và hám lợi của một số người dân nhẹ dạ. Chúng xui người ta làm dại, thậm chí tự hại mình, để chúng được hưởng lợi, bất chấp thảm hoạ về môi trường.

Mà loài gì phàm tham lam thì thường đeo bám rất dai, như loại đỉa chưa hút căng máu nó chưa chịu buông bỏ. Vì vậy đừng nhẹ dạ và mất cảnh giác với những cái lưỡi “dai như đỉa”, lúc nó rộ lên ngoe nguẩy, lúc lặng lờ ẩn khuất nhưng luôn luôn nghĩ chiêu trò gây tổn hại cho người khác.

Nguyễn Gia