Sẽ không có Bài hát của năm 2009?

23/01/2010 14:50 GMT+7 | Âm nhạc

(TT&VH Cuối tuần) - Khi được hỏi về dự đoán kết quả đêm chung kết Bài hát Việt 2009 (BHV-sẽ diễn ra tối thứ Bảy tuần này, ngày 23/1, tại Cung văn hóa Hữu Nghị, Hà Nội), cả hai nhạc sĩ đang nắm giữ nhiều kỷ lục giải thưởng của BHV là Thành Vương và Thanh Tâm đều bỏ “phiếu trắng” cho ngôi vị Bài hát của năm. Kết quả sẽ chỉ được chính thức công bố vào tối 24/1 trong Lễ trao giải diễn ra một ngày sau đó (24/1) song “mất mùa” dường như là cảm giác của nhiều người về BHV năm qua.

CHUYỆN BÌNH THƯỜNG?

15 bài hát lọt vào đêm chung kết BHV 2009 có 7 quán quân của tháng, gồm: Đồng hồ treo tường, Một ngày mới, Trả lại cho tôi, Gánh hàng hoa, Bâng khuâng, Bước chân về đâu, Guốc mộc; và 8 bài khác lọt vào với “vé vớt”. Như vậy trong nhóm chính thức vào chung kết đã khuyết vắng 1: do vị trí quán quân Bài hát tháng 7 bỏ trống do không tìm được người xứng đáng. Đây là năm thứ hai BHV phải bỏ phiếu trắng cho Bài hát của tháng. Còn về khả năng có thể bỏ phiếu trắng cho Bài hát của năm 2009, nhạc sĩ Lương Minh, người của Ban tổ chức, xác nhận chuyện này có thể xảy ra, tùy thuộc vào quyết định cuối cùng của Hội đồng thẩm định.


Tiết mục Ngẫu hứng sông Hồng của Trần  Thu Hà trên sân khấu Bài Hát Việt
Sở dĩ có không ít lo ngại việc không tìm được ca khúc xứng đáng để trao “vương miện” Bài hát của năm 2009 là bởi mặt bằng chung của các ca khúc tham gia BHV năm qua cũng như 15 ca khúc lọt vào đêm chung kết gần như không thấy một “nhan sắc” thực sự nổi bật.

Dòng phong cách dân gian đương đại từng đánh bạt các phong cách hiện đại trong hai mùa đầu tiên của BHV. Năm 2005 ca khúc À í a của Lê Minh Sơn đã chiến thắng thuyết phục và trở thành Bài hát của năm. Năm 2006, Lê Minh Sơn lại tiếp tục "tấn công" phong cách dân gian đương đại và giành giải Bài hát dân gian đương đại nổi bật với Giếng làng. Nhưng đáng tiếc năm nay, ứng cử viên này không mấy nổi bật. Phát hiện ở dòng nhạc này của BHV-nhạc sĩ tay ngang Nguyễn Vĩnh Tiến vẫn còn miệt mài tham gia BHV và năm nay ca khúc Phố thị của anh bằng “vé vớt” cũng lọt vào đêm chung kết 23/1 tới, nhưng cái “duyên” của thời Giọt sương bay lên, Bà tôi đã không còn. “Sáng tạo ở mảng này chưa có nhiều, lặp lại, luẩn quẩn trong những cái đã qua” – bà Kim Phương, phó giám đốc TTBN Trẻ và Hãng phim Trẻ nhận xét. “Tất yếu là như thế” - nhạc sĩ Anh Quân thẳng thắn bày tỏ quan điểm. Theo anh thì dòng ca khúc dân gian đương đại là “ngõ cụt, rất khó phát triển, thỉnh thoảng sẽ có một vài hiện tượng xuất hiện nhưng khó đi xa, khó bền vững”. Đặc biệt với các nhạc sĩ trẻ, lực lượng chính không chỉ của BHV mà của đời sống ca khúc Việt hiện nay, như nhận xét của Anh Quân thì viết dân gian đương đại với hầu hết chỉ là bộc phát, thử nghiệm. Điển hình như trường hợp Duy Hùng hay Lưu Thiên Hương từ pop-rock thỉnh thoảng lại “đá qua” dân gian đương đại.


Đoan Trang thể hiện ca khúc "Guốc mộc"
Hệ quả của tình trạng này là dòng ca khúc dân gian đương đại (cho tới nay vẫn không ít người hoài nghi về tên gọi của phong cách âm nhạc này) có thể sẽ chỉ có hiện tượng mà khó tạo thành một dòng chảy thực sự, liên tục trong đời sống ca khúc Việt Nam. Tuy nhiên việc “đá qua đá lại” có thể đã mang lại một nét mới trong dòng dân gian đương đại của BHV năm nay, đó là sự pha trộn âm hưởng dân gian với các thể loại khác, chứ không còn “mộc” như trước đây. Điển hình cho sự pha trộn này cũng là hai ca khúc đáng chú ý nhất của dòng dân gian đương đại. Ở bảng này, nhiều cặp mắt đang đổ dồn về Guốc mộc (Lưu Thiên Hương), ca khúc lập hat-trick giải thưởng của tháng 12. Nhưng nếu so với Quạt giấy (của cùng tác giả) của năm trước nữa, thì Guốc mộc không phải một phát hiện mới. Tuy nhiên cũng có một đối thủ lặng lẽ hơn, chỉ giành được “vé vớt” vào đêm chung kết, nhưng cũng có thể gây bất ngờ, là Này đồng hoa cúc của Trịnh Minh Hiền, một ca khúc nghe “rất Việt Nam” nhưng không hề phô diễn phong cách dân gian.

So với sự thu hẹp (về số lượng) của ca khúc dòng dân gian đương đại, thì pop-rock và các phong cách nhạc mới ở BHV có xu hướng đồng đều hơn. Nhưng vẫn thiếu vắng sự nổi bật, mang tính phát hiện.

Sáng 21/1, ban giám khảo báo chí đã bỏ phiếu bầu Đồng hồ treo tường ở vị trí Bài hát của năm; Bài hét mang phong cách dân gian đương đại nổi bật: Phố thị; Bài hát mang phong cách pop-rock đương đại nổi bật: Một ngày mới, Bầu chọn của báo chí chỉ có giá trị bằng một lá phiếu trong Hội đồng Thẩm định.
Được xem là một phát hiện của BHV thời gian gần đây là Tinna Tình, người đã mang lại một cá tính riêng, nữ tính nhưng không kém mạnh mẽ cho rock Việt. Nếu bỏ phiếu cho làn gió khác lạ này thì Trả lại cho tôi có thể vượt qua được Một ngày mới của Thanh Tâm, tác giả “nhẵn mặt” ở BHV, và Một ngày mới đang là ca khúc đầu tiên ôm sạch 4 giải thưởng trong tháng của BHV (Bài hát của tháng, Phối khí hiệu quả, Ca sĩ thể hiện hiệu quả và Bài hát được khán giả yêu thích nhất, 6/2009). Nhưng nếu so với chính nó thì Trả lại cho tôi cùng “e” với Hoa lài màu xanh đã từng vào chung kết BHV 2008 (cả hai ca khúc này đều nằm trong album Mù tạt). Đáng tiếc là thời điểm đó Tinna Tình đã không dồn sức cho sân chơi BHV, để giữ sô kiếm sống, cô “giao con cho người khác nuôi”, trao phần thể hiện ca khúc của mình cho ca sĩ khác trong đêm chung kết BHV 2008 khiến Hoa lài màu xanh mất điểm hoàn toàn ở khâu thể hiện, cũng là phần quan trọng nhất đối với một ca khúc thuộc dòng rock-indie như vậy. Tất nhiên Tinna đã thay đổi ở BHV 2009 và Trả lại cho tôi đoạt cùng lúc giải Bài hát của tháng và Ca sĩ thể hiện hiệu quả (8/2009).

Nhưng ở dòng pop-rock và các phong cách nhạc mới BHV 2009 có một ứng cử viên nặng ký đang được nhiều chú ý nhất, là Nguyễn Xinh Xô với Đồng hồ treo tường và phần thể hiện xuất sắc của Tùng Dương. Hiện nay ca khúc này đang nhận được nhiều phiếu bầu nhất cho ngôi vị Bài hát của năm 2009 qua thăm dò ngoài lề của chương trình BHV. Ca khúc mang phong cách new age và trance mang theo những suy tưởng về thời gian và cuộc đời của người nhạc sĩ Việt hiện đang định cư tại Mỹ đã giành ba giải thưởng quan trọng trong tháng 5 của BHV: Bài hát của tháng, Phối khí hiệu quả và Ca sĩ thể hiện hiệu quả. Có vẻ hoàn hảo hơn cả trong bảng ca khúc mang phong cách hiện đại, nhưng Đồng hồ treo tường cũng không hẳn là một phát hiện, nhất là một phát hiện ra một giọng điệu mang dấu ấn riêng Nguyễn Xinh Xô bởi trước đó, trong BHV 2005, ca khúc Giấc mơ lạ đã làm việc đó rồi.

Bà Kim Phương và nhạc sĩ Anh Quân đều xác nhận dòng pop-rock ở BHV 2009 tuy đông đảo, đồng đều hơn bảng dân gian đương đại, nhưng cũng không có bài thật sự nổi bật, thiếu nhân tối mới đặc sắc. Tuy nhiên cả hai cùng chung quan điểm đây là chuyện rất bình thường ở BHV cũng như ở bất cứ lĩnh vực sáng tạo nào. “Cái gì cũng có năm này, năm kia. Parabol cũng có lúc lên lúc xuống. Mấy năm trước thu hoạch được nhiều, năm nay thu hoạch ít là chuyện thường, không đáng lo”.

VÀ NỖI LO ĐẾN SAU

Vậy cái gì mới đáng lo? Từ góc độ nhà sản xuất âm nhạc, bà Kim Phương bày tỏ: “Xưa nay chúng ta (sản xuất âm nhac vẫn đầu tư cho giọng ca là chính. Ca sĩ giờ muốn hát gì thì hát, họ đặt hàng sáng tác và tự sáng tác luôn. Bởi vậy mà sự thăng hoa sáng tạo trong giới sáng tác âm nhạc không còn như trước”.


Ngọc Khuê và tác giả Sa Huỳnh thể hiện bài hát Tất nhiên
Đấy là mở rộng ra khung cảnh ca khúc Việt Nam nói chung, còn với BHV, một nỗi lo ngấm ngầm gần hơn là nhà tài trợ và đầu tư cho những mùa sau. Một chương trình không kinh doanh, không thị trường như BHV chắc chắn sẽ khó “sống” nếu thiếu các mạnh thường quân. Ngoài các liveshow hàng tháng, các đêm gala, BHV còn có nhiều chương trình phụ trợ kèm theo (Đồng hành cùng BHV, Bình chọn BHV, Tọa đàm...), với tổng kinh phí sản xuất ước khoảng 7-8 tỷ đồng/năm.

Năm qua, nhà tài trợ chính của BHV, hãng hàng không Indochina, gặp khó. Tuy nhiên, điều khiến ban tổ chức lo ngại hơn cả chính là nguồn ca khúc mới dự thi có chất lượng đang cạn dần. Những năm đầu tiên khi sân chơi vừa mở ra, do “tích tụ” từ lâu vì không có đầu ra, các tác phẩm trong giới sáng tác chuyên lẫn không chuyên có chỗ “thoát” nên hầu hết những sáng tác có chất lượng, được cất ngăn kéo, ào ạt gửi về dự thi BHV – và đã có những mùa bội thu. Nhưng nguồn này đang cạn nhanh. “Đến năm thứ năm, trữ lượng những tác phẩm tốt đã bỏ ra hết rồi” - nhạc sĩ Lương Minh nhận xét. Ngay sau BHV 2008, ban tổ chức đã có ý định “dừng” BHV một năm cho các tác giả có thời gian “lắng đọng” để có nguồn cảm hứng mới khi BHV khởi động trở lại. Tuy nhiên, đánh giá đây là một sân chơi cần thiết, có ý nghĩa xã hội lớn, VTV quyết tâm duy trì “đường bay” này nhưng sẽ thay đổi format để phù hợp với tình hình thực tế, mà cụ thể là giảm số lượng để tăng cường chất lượng. Đến BHV 2009, số lượng ca khúc lọt vào chung kết tháng đã giảm từ 11 bài (trước đây) xuống 7 bài. Và theo thông tin từ ban tổ chức BHV, trong năm 2010, liveshow hàng tháng sẽ được rút gọn lại 3 tháng/lần.

Vậy là dù khó khăn tới mấy, ban tổ chức khẳng định BHV vẫn tiếp tục “đường bay”. Tháng 3/2010 chương trình BHV 2010 sẽ chính thức khởi động.

P.T.T.T

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm