Bức tranh chưa được công bố của danh hoạ Bùi Xuân Phái

(TT&VH) - Sau 52 năm, chúng ta mới được chiêm ngưỡng một tác phẩm quý  của họa sĩ bậc thầy Bùi Xuân Phái, một bức tranh hiếm hoi ông vẽ về Bác Hồ, ở thời điểm giữa những năm 1960 gian khó khi Bác Hồ luôn khuyến khích nhân dân trồng cây với các phong trào như Tết trồng cây, Trồng cây gây rừng...

Bức họa Bác Hồ và thiếu nhi trồng cây (vẽ năm 1960, khổ 21x27cm, chất liệu bột màu trên bìa) có một bố cục rất đẹp, vui tươi. Tâm điểm là Bác Hồ với bộ quần áo màu nâu sáng, vai vác cuốc, tay dắt em bé trai, chân đi đôi dép cao su, bước đi hối hả nhịp nhàng giữa đàn 5 em bé trai, gái tung tăng vui vẻ theo Bác. Hai bé gái và một bé trai tay cầm cây non lá chồi xanh giơ cao như dâng tặng Bác. Bé trai mặc áo công nhân cũng vác cuốc nhỏ, bé trai khác cầm bình nước tưới cây.

Xem tranh, thích thú nhất là nhịp điệu của bức tranh, như nhịp trống trung thu, như đám hội rước đèn mà các gương mặt trẻ thơ đều bừng sáng và mỉm cười như khi được ông dắt tay đi hội. Cả Bác và cháu đều sải bước, nhanh nhẹn, chuyển động về phía trước song 5 gương mặt của các bé đều hướng về Bác với nụ cười thơ ngây, trong sáng và âu yếm.

Phong cách đơn tuyến bình đồ và nghệ thuật dân gian rất rõ nét trong bức tranh này. Tác phẩm vẽ một vĩ nhân nhưng không cứng nhắc mà thân thiện, gần gũi, toát lên sự hồn hậu, giản dị của một người ông giữa đàn cháu nhỏ.

10 năm sau khi danh họa Bùi Xuân Phái mất, một ngày tôi đến thăm bà Phái và thắp hương tưởng nhớ ông. Bà Phái và con trai đã mời tôi lên gác xép, mở những thùng thiếc to nặng mà Hội Mỹ thuật đã cho các bậc thầy để giữ tranh trong thời Hà Nội bị ném bom Mỹ. Giữa đám kí họa vàng ố, tôi thích thú tìm thấy bức tranh này và đã xin mua, rồi đem về Thụy Điển gửi bảo hiểm Folksam.

Năm 2010, khi trở về Hà Nội, tôi nhớ đến bức tranh này nên đã đem về đây để chia sẻ cho những ai ngưỡng mộ hội họa Bùi Xuân Phái cùng thưởng thức và nhớ ông. Nhân cách cao quý, tâm hồn trong sáng, trái tim nhân hậu và tài năng của Bùi Xuân Phái sẽ luôn tỏa sáng và lưu giữ vĩnh viễn trong lòng chúng ta.

Hà Nội 18/5/2012