Điện ảnh Nga: Tranh cãi quanh bộ phim dự Oscar 2012

(TT&VH) - Giới phê bình điện ảnh và các nhà làm phim Nga đã bày tỏ sự bối rối và hoang mang sau khi Ủy ban Oscar của nước này chọn Citadel - bộ phim bị chỉ trích thậm tệ của đạo diễn cựu trào Nikita Mikhalkov - là đại diện cho nền điện ảnh Nga tham gia đua tranh giải Oscar năm 2012.

Citadel là phần thứ 2 của bộ phim Burnt By The Sun 2 của đạo diễn Nikita Mikhalkov được công chiếu ở Nga hồi tháng 5. Phần đầu là Exodus được dàn dựng với kinh phí “khủng” nhất đối với một dự án điện ảnh của Nga: 55 triệu USD. Phim đã được trình chiếu tại LHP Cannes nhưng bị giới phê bình Nga và nước ngoài chê bai “tả tơi”. Cả 2 phần phim đều thất bại doanh thu khi phim Citadel thu về chưa được 5 triệu USD, còn Exodus cũng chỉ thu được 7 triệu USD.

Nikita Mikhalkov

“Coi trọng mối quan hệ hơn giá trị tác phẩm”

“Citadel đã bị chỉ trích thậm tệ khi được công chiếu hồi tháng 5. Phim chưa hề được công chiếu tại bất cứ thị trường hải ngoại nào và quan trọng nhất là nó đã thất bại thảm hại về doanh thu” - ông Menshov nói trên đài phát thanh Echo của Moskva.

Chọn phim Citadel của Mikhalkov tức là Ủy ban Oscar Nga đã bỏ qua bộ phim nghệ thuật Faust của nhà làm phim Alexander Sokurov. Tác phẩm điện ảnh này vừa đoạt giải Sư tử Vàng tại LHP Venice. Họ cũng phớt lờ phim Elena của Andrei Zvyagintsev, đã đoạt giải Đặc biệt của ban giám khảo tại LHP Cannes.

Nhìn vào quyết định đó, nhiều người cho rằng sở dĩ bộ phim của đạo diễn Mikhalkov được chọn là bởi bản thân ông cũng là một thành viên của Ủy ban Oscar Nga, trong khi ông lại có quan hệ mật thiết với các thành viên khác.

Citadel đã bị tờ Kommersant Business Daily chỉ trích là “không hề có sức thuyết phục”. “Nền điện ảnh Nga chưa bao giờ có một quả bom tấn nào thất bại thảm hại như vậy” - tờ Gazeta.ru news viết. Còn tờ The Moskovskiye Novosti Daily thì phê phán: “Ủy ban Oscar Nga lại một lần nữa coi trọng mối quan hệ hơn là giá trị các tác phẩm được đề cử”. Nhà phê bình điện ảnh Valery Kichin nói trên tờ Moskovsky Komsomolets: “Thật đáng xấu hổ khi quyết định chọn một phim thất bại về doanh thu. Bộ phim không thể đại diện cho nền điện ảnh của chúng ta tham gia tranh giải điện ảnh thanh thế nhất thế giới này”.

Đã nhiều năm điện ảnh Nga không giành chiến thắng tại lễ trao giải Oscar. Giới phê bình cho rằng thất bại này một phần do quyết định của Ủy ban Oscar Nga khi họ không chọn tác phẩm của các tài năng nghệ thuật được đánh giá cao ở phương Tây như Sokurov và Zvyagintsev.

Cảnh trong phim Citadel của đạo diễn Nikita Mikhalkov

Đạo diễn có tiếng

Mikhalkov là một nhân vật có uy tín trong làng điện ảnh Nga. Ông trưởng thành trong một gia đình danh tiếng. Cha ông là nhà thơ Sergei Mikhalkov, tác giả phần ca từ của Quốc ca Nga.

Mikhalkov đã đạo diễn và thủ vai chính trong nhiều bộ phim gây tiếng vang như Oblomov và Unfinished Piece For Mechanical Piano. Ông bắt đầu sự nghiệp với vai trò là một diễn viên trong phim hài lãng mạn Ya Shagayu Po Moskve (Gặp tôi ở Moskva) sản xuất năm 1963. Năm 1973, ông gặt hái thành công ngay với bộ phim đầu tay mang đề tài chiến tranh - Svoy Sredi Chuzhikh, Chuzhoy Sredi Svoikh (Ở nhà cùng những người lạ). Năm 2008, bộ phim 12 của ông đã được đề cử giải Oscar Phim tiếng nước ngoài hay nhất.

Năm 1994, Mikhalkov đoạt giải Oscar Phim tiếng nước ngoài hay nhất với phim chính kịch Burnt By The Sun. Phim có bối cảnh năm 1936 kể về một người hùng Bolshevik đã có một mùa Hè bình dị cuối cùng ở nông thôn trong các biến cố dưới thời Stalin.

Lợi dụng thành công của tập phim này, Mikhalkov đã làm 2 phần tiếp theo của Burnt By The Sun, với bối cảnh trong Thế chiến II, trong đó có Citadel. Ngoài vai trò đạo diễn, Mikhalkov còn thủ diễn chính trong phim.

Bên cạnh giải Oscar, Mikhalkov còn đoạt nhiều giải thưởng thanh thế khác như giải Sư tử Vàng tại LHP Venice và giải Grand-Prix tại LHP Cannes.

Việt Lâm