Thương quá Mùa tuyết tan

(TT&VH Cuối tuần) - Một “hiện tượng” của truyền hình Nhật Bản, với cách làm phim rất độc đáo cùng những thông điệp sâu sắc về cuộc sống, tình yêu và hạnh phúc, nhưng lại khiến người xem vô cùng thất vọng về cách chiếu phim (bản tiếng Việt) thiếu tôn trọng cả người làm (phim) lẫn người xem (phim).

Tại sao thế, Nhật Bản?

Khước từ kiểu làm phim nhanh gọn theo công nghệ, cái mà các nhà làm phim truyền hình Việt Nam đang phấn đấu với tốc độ 3 ngày/2 tập (3 ngày quay xong 2 tập phim), 67 tập phim Mùa tuyết tan “tiêu” của nhà sản xuất 21 năm và nó cũng được phát sóng trong suốt thời gian này, với duy nhất một ê kíp diễn viên! Đi theo mạch phim cổ điển, Mùa tuyết tan “lớn” dần lên cùng các nhân vật của mình. Chỉ riêng nghĩ tới việc phải duy trì ê-kíp làm phim trong suốt 21 năm và chi phí sản xuất tính theo thời gian để sản xuất một bộ phim truyền hình, thì không có bất cứ nhà sản xuất và đoàn làm phim nào trên thế giới có thể chấp nhận. Dĩ nhiên trừ Nhật Bản.

Câu hỏi là tại sao và để làm gì các nhà làm phim Nhật Bản phải chọn cách làm kỳ công tốn của như vậy?

Để tôn trọng tính chân thực của câu chuyện và các nhân vật tới mức phải kéo dài thời gian sử dụng duy nhất một ê-kíp diễn viên cho bộ phim trải dài gần một phần tư thế kỷ? Trong điện ảnh và truyền hình, không có nguyên tắc “tả thực” được hiểu một cách thô sơ và đơn giản như vậy. Việc sử dụng những ê-kíp thay thế hoàn toàn là giải pháp thông thường vẫn được áp dụng ở mọi nền điện ảnh và phim truyền hình, kể cả ở Nhật Bản.

Và nếu ai đã từng đứng một giờ ở “ngã năm quốc tế” trước ga tàu điện ngầm Shibuya (Tokyo), sẽ biết người Nhật sống nhanh, đi nhanh, bị đuổi bắt bởi guồng máy công nghiệp hiện đại như thế nào. Nếu không chậm lại bằng văn hóa, nếu không có “cái phanh” văn hóa hãm bớt lại, cân bằng lại, chắc những con người quay cuồng ấy sẽ “phát điên”.

Không phải “video ca nhạc” dù trong phim có những khuôn hình rất đẹp về miền quê Furano nơi cực bắc đảo Hokkaido nước Nhật tuyết phủ nhiều tháng trong năm, Mùa tuyết tan kể một cách truyền thống một câu chuyện gia đình. Goro, sau cuộc ly hôn, quyết định rời khỏi Tokyo náo nhiệt, mang theo hai đứa con về miền quê Furano làm lại từ đầu. Và hai đứa trẻ, Jun (con trai), Hotaru (con gái) đã lớn lên, hình thành nhân cách trong những cuộc vật lộn với nhiều thách thức, với nhiều mối quan hệ, nhiều tình huống trớ trêu, ngang trái..., để rồi họ hiểu ra đâu là điều quý giá nhất trong cuộc sống. Bộ phim “lớn” dần lên cùng sự khám phá thế giới xung quanh và thế giới nội tâm của hai đứa trẻ - hai thanh niên - và sau cùng, một người đàn ông đi tìm kiếm hạnh phúc qua nhiều mối tình và một người đàn bà biết chấp nhận nuôi con một mình, đồng thời cũng là sự khám phá của người xem về thế giới của gia đình với rất nhiều sự phức tạp của nó. Ngoại trừ cách làm phim độc đáo, Mùa tuyết tan có thể xem là một “phim truyền hình cổ điển” với câu chuyện gia đình là đề tài không bao giờ nhàm chán của phim truyền hình, từ Nhật Bản, Hàn Quốc đến Trung Quốc... - đấy cũng là những sợi dây với giấc mơ nối lại những đứt gãy trong các quan hệ gia đình đang là hệ quả của những xã hội hiện đại.

Với một đề tài “cũ”, lối kể chuyện phim “cũ”, không ngôi sao chân dài, thế nhưng Mùa tuyết tan đã “thắng lớn” ở Nhật Bản. Lần phát sóng đầu tiên trong vòng 6 tháng năm 1981, đã chiếm được 15% tỉ lệ người xem tại Nhật. Đặc biệt 8 tập tiếp theo có số người xem lên đến 25-30% tỉ lệ phim truyền hình nhiều tập. Phim giành được rất nhiều giải thưởng, nhiều khách du lịch đã đến Furano để được nhìn tận mắt những cảnh trong phim. Phim cũng được đưa vào tập sách giáo khoa tiếng Nhật cấp hai trên toàn quốc...

Tại sao thế, Mùa tuyết tan?